در بین آثار متعدد خواجوی کرمانی، به منظومه‌هایی برمی‌خوریم که بیانگر این واقعیت است که وی در ایجاد آنها به خمسه نظامی نظر داشته است. مطالعه این آثار و مطالعه منظومه‌های نظامی درجه و شدت این تأثیرپذیری را به خوبی آشکار می‌سازد؛ البته در برخی منظومه‌ها همچون «روضه‌الانوار» خواجو به حدی تحت تأثیر منظومه‌های نظامی از جمله «مخزن الاسرار» است که گاه برای خواننده موجب ایجاد این سوال می‌شود که کدام یک از این ابیات از نظامی است و کدام یک از خواجو، و این بدان جهت است که هم وزن «روضه‌الانوار» همان وزن مخزن الاسرار است و هم بسیاری از لغات و ترکیبات مخزن الاسرار و دیگر آثار نظامی در آن به کار رفته است.

منابع مشابه بیشتر ...

6546663229493.jpg

کعبه جان: نقد تحلیلی مخزن الاسرار نظامی

حسینعلی یوسفی

کعبه جان که از دیدگاه نقد ادبی به تحلیل مخزن الاسرار نظامی پرداخته نخستین گام در راه چنین پژوهش گسترده دامن و نخستین دفتر از مجموعه ای است که به یاری خداوند با عنوان نقد ادب فارسی انتشار خواهد یافت. اگرچه هر نقدی با ضریبی از تعصب و جانبداری همراه است، اما نگارنده کوشیده است تا دلبستگی های او به "داستانسرای بزرگ گنجه" او را از حقیقت جویی و نقد راستین باز ندارد و بدون شک نقد راستین آثار بزرگان ادب (یعنی اشاره به هر جنبه استواری و زیبایی و کاستیهای احتمالی آن آثار) چیزی از عظمت نام و مقام صاحبان آثار نخواهد کاست، عظمتی که گذشت اعصار و قرون مهر تایید بر آن زده است.

653d01d26a9c8.jpg

حکمت، عرفان و اخلاق در شعر نظامی گنجوی

محمدتقی جعفری

اين اثر كه براى نخستين‌بار در سال 1370 خورشيدى منتشر شده است، مجموعه تحليل‌ها و تفسيرهاى نويسنده پيرامون مناجات‌هاى نظامى گنجوى است. نظامى در آغازِ برخى منظومه‌هاى خود، به مناجات با حق تعالى پرداخته است. مى‌توان گفت: تنها در يك مورد است كه هيچ فردى، حتى فيلسوف و شاعر و هنرمند، براى بيان مقاصد خود، دشوارى ندارد، و آن هم نيايش است. در نيايش، آدمى با خدايى روبروست كه به خوبى مى‌تواند مقاصد و نيت‌هاى خود را به خوبى بيان كند، و در عين حال، اين اطمينان را دارد كه مخاطب، مقاصد و نيت‌هاى او را درمى‌يابد. در نيايش، فرد هر چيزى را در دل بيان مى‌كند، و ميان خود و خداى خويش، هيچ حجابى نمى‌بيند. در نيايش‌هاى نظامى، انديشه و شخصيت نظامى آشكار مى‌شود. نحوة سخن گفتن او با خداوند، و مضمون‌هايى كه در توصيف حضرت حق به كار مى‌بَرَد، از جمله حكمت‌هاى عميقِ اين شاعرِ بزرگ است. در كتاب حاضر، محمدتقى جعفرى بر آن نبوده تا همة مطالب و مضامينِ عميقِ نظامى را از لابلاى اشعار او استخراج و تحليل كند، چرا كه بايد اثرى چند برابر اين كتاب مى‌نگاشت. او براى آن كه گوشه‌اى از انديشه‌هاى عميق و الهىِ نظامى را نشان دهد، به تحليل بعضى از نيايش‌ها بسنده كرده، و در لابلاى فصل‌هاى گوناگونِ اثرِ حاضر، مضامين و مفاهيم بسيار والايى از آن حكيم فرزانه بيان كرده است. رسالت شعر و شاعرى، اصولِ كلىِ حاكم بر مناجات‌ها، حكمت، عرفان و اخلاق، از جمله مباحثى است كه نويسنده به تحليل آنها پرداخته، و چنين مى‌توان دريافت كه نظامى تنها يك شاعر نيست، بلكه جزو حكماى بزرگ به شمار مى‌رود. اين اثر، با وجود حجم اندك آن، نكات مهمى را در شناختِ تفكرِ نظامى بيان مى‌كند كه براى دانش‌پژوهان ارزش بسيارى دارد.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

6523f32a5ad62.jpg

اصول و روشهای تندخوانی (شش گام برای تندخوانی و تمرکز حواس)

تندخوانی نگاه کردن سریع و درک سرفصلهای کتاب، شرح روی جلد، شکلها، نمودارها و فهرست مطالب، دسترسی به کتاب، خواندن و به خاطر سپردن مطالب و مفاهیم خوانده شده، که در این کتاب آمده است. هدف این کتاب آن است که متخصصین، دانشجویان و علاقمندان به مطالعه را قادر سازد تا به سرعت مطالب و مفاهیم کتاب، اسناد و مجلات را بطور موثر و کاربردی، خوانده و فراگیرند. همه ما کتابها و مجلات و اسناد فراوانی داریم که به خاطر سپردن و یادآوری انها برایمان ضروری است. با آموختن تندخوانی می توانید به طور موثری از اطلاعات خوانده شده استفاده کنید. هدف این کتاب اعتماد به نفس و مرتب کردن مطالبی است که میدانید. این کتاب روش انعطاف پذیری را به شما می آموزد تا به تناسب نیاز خود از آن استفاده کنید....

پژوهش‌ها/پژوهش‌های عمومی
کتاب
57eac78c908b7.PNG

تأملي در ليلي و مجنون مكتبي شيرازي از منظر سبک‌شناختي

سیدمرتضی میرهاشمی

مكتبي شيرازي از شاعران اواخر قرن نهم و اوايل قرن دهم هجري، منظومه‌اي دارد به نام ليلي و مجنون كه ابيات آن بالغ بر 2160 بيت است. اين اثر منظوم داستاني نظيره‌اي است بر ليلي و مجنون نظامي گنجوي. از ميان نظيره‌هايي كه بر ليلي و مجنون نظامي ساخته‌اند، كار مكتبي را بايد از كارهاي موفق به شمار آورد. پرداختن به اصل حوادث داستان، پرهيز از وصف‌هاي دور و دراز، بهره‌گيري گسترده از واژگان و تعابير محاوره‌اي، استفاده از تركيبات زيبا و در موارد مختلف بديع و تازه، استفاده از برخي كاربردهاي كهن واژگاني و صرفي و نحوي، خلق تصاوير رنگارنگ و بهره‌گيري از صنعت اغراق را مي‌توان از ويژگي‌هاي بارز سخن مكتبي تلقي كرد.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران پژوهش‌ها/سبک شناسی و مکتب‌های ادبی
مقاله