کتابخانه مجازی ادبیات

حداد کاشانی از استادان مسلم شعر پارسی است که با طبعی موزون و لطیف و خدادادی سراینده پرارج ترین شعر پارسی در گونه قصیده، غزل، دوبیتی و رباعی در مدایح و مراثی آل اطهار و سید ابرار و تنبیه و تنبه جامعه خویش می‌باشد. شیوه "حداد کاشانی" در غزل شیوه عراقی متمایل به سبک هندی و در قصیده از پیروان پر و پاقرص خراسانیان است. او به صنایع و تکلفات بدیعی عشق فراوان دارد و حتی المقدور بیتی از وی خالی ازفنون و صنایع بدیعی نمی‌باشد. بویژه به تجنیس، مجانست بسیار دارد. اما بطور کلی همه سروده های وی لطیف و پر معنی و سلیس و محکم است....

شعرای فارسی‌زبان با اشعار و قصائد گوناگون سعی در زنده نگه داشتن قیام مقدس عاشورا داشته‌اند و دارند. در این میان یکی از شعرایی که در زنده نگه‌داشنت مصائب اهل بیت (ع) سهم بسزایی داشته است، می‌توان ملامحمد شیخا معروف به ملامقبل را نام برد. اشعار و مراثی وی همواره توسط ذاکرین و مداحان دست به دست گشته است. دیوان راغب نیز دربرگیرنده اشعار سیداسدالله راغب است. این کتاب دربردارنده دیوان مقبل و همچنین دیوان راغب است. نظر به اینکه این دو دیوان از اشعاری برخوردار بوده که بیشتر در میان مناطق جنوبی ایران به‌ویژه جنوب فارس و بنادر هم‌جوار در مجالس و محافل مرسوم و متداول است، در یک مجلد منتشر شده است.

هر دانشی، بر اساس موضوع، مسئله، غایت و هدفی که دارد، نیازمند روشی ویژه در عرصه پژوهش است. این روش ویژه سبب می‌شود که پژوهشگر آسان‌تر و به شکل عملی‌تر به هدف پژوهش برسد. نگاهی گذرا به پژوهش‌های ادبیات تطبیقی در ایران بیانگر این واقعیت است که ویژگی مشترک بیشتر آنها دور بودن از مبانی روشمند پژوهش در عرصه ادبیات تطبیقی است. از این‌رو، ساختار و نتیجه بیشتر این پژوهش‌ها نیز غیرعلمی، نادرست و مبهم است. بر اساس یافته‌های این جستار، چالش‌های اساسی روش پژوهش در حوزه مطالعات تطبیقی ادبیات عربی و فارسی عبارت‌انداز: عدم‌آشنایی با نظریه‌های جدید، نادیده گرفتن ماهیت بینارشته‌ای ادبیات تطبیقی، کلی‌گویی، سطحی‌نگری و شتاب‌زدگی، نامشخص‌بودن هدف پژوهش و وارد شدن افراد غیرمتخصص به عرصه پژوهش و نظریه‌پردازی در قلمرو ادبیات تطبیقی. از این‌رو، بیان اهمیت نظریه و جایگاه روش تحقیق در پژوهش‌های تطبیقی ادبیات عربی و فارسی و برشمردن چالش های آن هدف اساسی این پژوهش است.

متنبي و سنايي دو شعر بزرگ ادبيات عرب و ادبيات فارسي هستند که هر دو به حکمت و اندرز شهرت دارند. حکمت، در شعر اين دو شاعر از بسامد بالايي برخوردار است و يکي از مضمون‌هاي اصلي شعر آنها به شمار مي‌رود. يافته اساسي اين پژوهش آن است که فرهنگ اسلامي و آموزه‌هاي آن و کتب ديني به ويژه قرآن و نهج البلاغه، حکمت ايران باستان و حکمت عربي کهن، الهامات شعري و فلسفه يونان از منابع حکمت در شعر اين دو شاعر به ويژه در شعر متنبي است. نگارندگان در اين گفتار بر اين باورند که سنايي به علت آگاهي گسترده از فرهنگ و ادبيات عرب، در برخي از مضمون‌هاي حکمت‌آميز از متنبي تاثير پذيرفته است. افزون بر اين، در برخي از مضمون‌هاي حکمت‌آميز اين دو، همگوني‌هايي وجود دارد که بيشتر از باب توارد خاطر و تجربه‌هاي شعري هستند. همچنين برخي از اين حکمت‌ها ريشه در فرهنگ ايراني، اسلامي و يوناني دارند. اين پژوهش بر آن است تا بر پايه مکتب فرانسوي ادبيات تطبيقي به بررسي همگوني‌ها و ناهمگوني‌هاي مضامين حکمت‌آميز موجود در شعر اين دو شاعر و احيانا تاثيرپذيري سنايي از متنبي بپردازد.