ابوالحسن خان امید نهاوندی (1210- 1270 قمری) شاعر سده سیزدهم قمری و ندیم و کتابدار شاهزاده محمود میرزا بود. او که در شعر " امید " تخلص می کرد، پیرو سلسله نعمت اللهی و مرید مجذوب علیشاه بود و بیشتر غزلیات خویش را به نام او میگفت. دیوان میرزا ابوالحسن خان امید نهاوندی مشتمل بر حدود دوهزار و پانصد بیت است که در ایام کوری او سروده است. امید نهاوندی به تبعیت از شاعران برجسته ی سبک عراقی غزلیاتی لطیف سروده است. دیوان پیش رو که به اهتمام و تصحیح تقی ترابی تکمیل گردیده از غزلیات بسیار و چندین ترجیع بند، قصیده و قطعه تشکیل شده است که در سال 1339 در دسترس مشتاقان شعر و ادب فارسی قرار گرفت.
منظومه گنجینه الاسرار نوشتۀ عمان سامانی، دربردارندۀ یکی از بهترین و تأثیرگذارترین اشعار مذهبی در وصف امام حسین (ع) و حادثه عاشورا است. این اثر شامل سرودههای شاعر مشهور عصر ناصرالدینشاه، میرزا نورالله بن میرزا عبدالله بن عبدالوهاب چهارمحالی ملقب به تاجالشعرا و معروف به عمان سامانی و مجموعهای از مرثیهها و سوگنامهها با درونمایهای غمناک از توصیف مظلومیت شهدای حادثه کربلا است. کتاب گنجینه الاسرار به دلیل نوع و شیوه بیانش توانسته به خوبی محتوایی عرفانی را انتقال دهد و مفاهیم بزرگ واقعه کربلا را با روایتی عاشقانه به طور محسوس و ملموس به نمایش بگذارد. عمان سامانی قالب وقوع را برای سرودن و سخن گفتن از واقعه عاشورا برگزیده است. گنجینه عمان که شامل 831 بیت میشود را میتوان یک سفرنامه هم دانست، سفرنامهای که گزارشگرِ حرکت عارفانه و روحانی قافله یاران امام حسین در مسیر شهادت است.
در این مجموعه نخست مختصری از شرح حال حاج شیخ عبدالسلام تربتی بیان شده سپس گزیده ای از سروده های مولف در موضوعات مختلف اجتماعی عرفانی و مذهبی فراهم آمده است