این نوشته نقدی است بر کتاب «فرهنگ لغات و تعبیرات مثنوی» اثر سیدصادق گوهرین که توسط دانشگاه تهران منتشر شده بود. نویسنده معتقد است با وجود اینکه مؤلف فرهنگ ادعا کرده «لغات مشکل که عدم توجه به آنها معانی اشعار را مبهم و نامفهوم میکند» جمعآوری کرده است، مانند فرهنگنویسان به طور اعم کلیه لغات عادی و پیشپاافتاده مثنوی را تهیه کرده و به چاپ رسانیده است و به طوری که در این کتاب آمده، کتاب فرهنگ آکنده از غلطهای دستوری و لغزشهای عربی و فقهی و ... است.
در این کتابپژوهی، دو بخش مهم به تفصیل مورد بررسی قرار گرفتهاند: «کتاب و نویسندگی» و «کتابها و نویسندگان». در بخش اول کتاب، به مسائلی متنوع در زمینه ادبیات و نویسندگی پرداخته شده است. این موارد شامل ادبیات ارتجالی و چگونگی پیشرفت از بیشترنویسی به بهترنویسی، حقوق و نقش خواننده در فرایند خلق کتاب، اهمیت یک کتاب استاندارد، ادبیات لافزنی و اثرات منفی آن بر کیفیت ادبیات، مسئله حشو قبیح و تأثیر آن در افت ارزش ادبی یک اثر، و مسائل دیگری از این دست هستند. بخش دوم کتاب به نقد و معرفی چند کتاب مهم میپردازد. این کتب شامل عناوینی همچون "دانشنامهی امام علی (ع)"، "دانشنامهی امامت به گزارش اهل سنت"، "ترجمهی الحیاه"، "دایرهالمعارف تشیّع"، "فرهنگ شاعران زبان پارسی" و "نهجالبلاغهی الثّانی" هستند. در این بخش، کتب مذکور نقد و بررسی شده و معرفی شدهاند تا خوانندگان با آثار مهمی که در زمینه مذهب و ادبیات وجود دارند، آشنا شوند. این کتابپژوهی به تأکید بر اهمیت کتاب و نویسندگی در فرهنگ و ادب فارسی ارائه شده و به دنبال افزایش آگاهی و دانش خوانندگان در این زمینه میباشد.
هویت و فرهنگ ایرانی بهویژه در طول صدسال اخیر، در معرض حملات دشمنخویانه بسیاری واقع شده است. از سال 1379 بدینسو نویسنده/ویراستاری به نام آقای ناصر پورپیرار، خواسته یا ناخواسته در چارچوب گفتمان و تبلیغات ایدئولوژی قومگرا، به سخنپراکنی و نظریهپردازی روی آورده است؛ وی با رد و انکار استوار و پرباری فرهنگ و تمدن ایران پیش و پس از اسلام، با وحشی و خونریز و بیگانه قلمدادکردن امپراتوریهای هخامنشی و اشکانی و ساسانی، جعلیانگاشتن دینها و مذاهب زرتشت و مانی و مزدک، مزدورخواندن فردوسی و .... کوشیده است ایرانیان را فاقد هر نوع فرهنگ و تمدنی جلوه دهد. این کتاب که مشتمل بر دو مقاله مجزا از یکدیگر با عناوین «هخامنشیان و افتخار ملی، آری یا نه؟» و «محکمتر از سرب!» میباشد و ترجمهاز نبشته بابلی مشهور به «چکامه نبونید» را به پیوست دارد، نخستین مجلد از مجموعه کتابهایی است که در پاسخگویی به نظرات طرحشده در نخستین کتاب از مجموعه کتابهای تأملی در بنیان تاریخ ایران که با نام «دوازده قرن سکوت: برآمدن هخامنشیان» به چاپ رسیده است.