در این کتاب بی هیچ توجهی به گذشته و آینده شعر نیما و بی هیچ قضاوتی یکسویه در حق نیما ـ در موافقت و مخالفت با وی ـ کوشش بر آن شده است جهانبینی و شخصیت ادبی این شاعر بیطرفانه بررسی بشود تا جایگاه وی در حساسترین لحظه تاریخ ادبیات فارسی معلوم گردد و برای این بررسی نیز «قلعه سقریم» بلندترین منظومه از شعر سنتی نیما برگزیده شده که در بحر خفیف به سبک مثنوی هفت پیکر نظامی گنجهای سروده است.
یکی از شیوههای ابراز نظر در مورد قدرت و نظام سیاسی در دوره پهلوی دوم، سرودن شعر بود. از آنجایی که اختناق حاکم بر جامعه اجازه اعتراض و اظهارنظر صریح را نمیداد، بسیاری از افراد با استفاده از صنایع ادبی، چون کنایه، ایهام و ... در قالب شعر مخالفت خویش را با وضعیت موجود اعلام میکردند. از طرف دیگر تعدادی از طرفداران رژیم پهلوی نیز به وسیله شعر به تعریف از این رژیم میپرداختند. این کتاب اشعار مخالفین و موافقین رژیم پهلوی را با توجه به مبانی فکری آنها مطرح کرده و مضامین و معانی هرکدام را مورد بحث قرار داده است.
این کتاب دو هدف را دنبال میکند؛ استخراج کلمهها و ترکیبهای تازه و بکر از لابلای اشعار شاعران بزرگ معاصر فارسی که در این بخش نگارنده تلاش کرده حجم بزرگی از خلاقیتها و آفرینشهای زبانی شاعر را در قالب واژهنامهای اختصاصی ارائه کند. هدف دوم آن است که این فرهنگ میتواند تا حد زیادی مواد و مصالح لازم را برای بررسیهای ادبی و زبانشناسی در حوزههای گوناگون سبکشناسی و نقد ادبی درباره شاعر و ادبیات معاصر فراهم آورد. این کتاب فرهنگ اشعار فروغ فرخزاد است که نویسنده کوشیده این دو هدف را در آن دنبال کند.
"شمسالدین محمد بن محمود آملی "فرهنگ حاضر را در عهد "سلطان محمد الوجایتوخان "( 703 716) تالیف کرده است .در این فرهنگ مجموعه لغات و اصطلاحات علوم و فنون مختلف به ترتیب حروف الفبای فارسی تدوین شده است . این فرهنگ از روی نسخه چاپ نفایس الفنون فی عرایس العیون (چاپ تهران، کتابفروشی اسلامیه، ذیقعده 1379در سه جلد به تصحیح حاج میرزا ابوالحسن شعرات) تلخیص و تالیف شده و حتیالامکان عین عبارات کتاب در برابر اصطلاح مربوط ذکر گردیده است .در ذیل هر مدخل علاوه بر آوانگاری انگلیسی، شرح مختصری از واژه، و معادلهای فارسی .در پایان کتاب، فهرست علوم و فنون با اصطلاحات هر یک به ترتیب حروف الفبا آمده است .
مخزن الاسرار یک مثنوی حکیمانه ـ عارفانه است که به زبانی استوار و سخت هنرمندانه سروده شده و شاعر تعهدی در بیان اسرار عرفان به زبان شعر نو زمان دارد و حکایتهای کوتاه و رمزناک از زبان جانوران و انسانها را به بیت مقاله آخر کتاب افزوده است تا بتواند اندیشههای عارفانه و حکیمانه خویش را در این کتاب بیان کند. این کتاب دربرگیرنده گزیدهای از این مثنوی حکیمانه است که با مقدمهای در زندگی و آثار نظامی و همچنین شرح ابیات آورده شده است.