کتابخانه مجازی ادبیات

در این مجموعه، دو رساله کوتاه از حکیم "عمر خیام"، متن عربی و ترجمه فارسی به طبع رسیده است .در رساله اول، سه مسئله مطرح و پاسخ داده شده است .این مسائل درباره نفوس ناطقه، حوادث امکانی باطل، و اثبات وجود زمان به حرکت و حد حرکت، و سپس قائم نبودن حرکت به ذات خود، است .رساله دوم نیز "پرتوی عقلانی بر موضوع علم کلی "نام دارد .

کتاب حاضر نظریات تمام مکاتب مختلف جهان و فلاسفه ای را که در زمینه ارائه مدل انسان کامل سخن گفته اند، بررسی نموده و بالاخره در درس پنجم انسان کامل از دیدگاه: فارابی - عرفا - مولوی (متفکران اسلامی) ارائه شده است.

شکل‌گيري زبان خاص عرفاني، مخصوصا در تاويلاتي که از آيات قرآن ارايه مي‌شود، ريشه در قرآن دارد، به عبارت ديگر، گرايش به تفسير تاويلي برآمده از قرآن است. در قرآن، بخش زيادي از مفاهيم در قالب تمثيل بيان شده است. وجود اين تمثيل‌ها در حقيقت نزديک‌کننده هرچه بيشتر مفهوم به ذهن مخاطب است. تفاسير عرفاني نيز که غالبا صورتي تمثيلي يا تاويلي دارند، از اين سبک تمثيلي قرآن به ويژه در تاويل داستان‌هاي قرآني بهره برده‌اند. در اين ميان، داستان حضرت يوسف (ع) از جمله داستان‌هايي است که وجوه عرفاني فراواني دارد و چندين تفسير عرفاني از جمله جامع الستين، حدائق الحقايق، کشف الارواح، انيس المريدين و شمس المجالسين (در دست تصحيح و چاپ) به طور خاص، در مورد آن پرداخته شده و اين سوره از آغاز تا انجام، به صورت عرفاني تفسير گرديده است. در تفاسيري همچون کشف الاسرار، تفسير القرآن الکريم منسوب به ابن عربي و برخي کتب عرفاني نيز اين داستان به طور کامل يا به صورت پراکنده و تنها بعضي از مفاهيم و آيات آن، مورد تاويل قرارگرفته است. تاويلات عرفاني اين تفاسير، لغات و مفاهيم آيات سوره يوسف و شخصيت‌ها و حوادث داستان را شامل مي‌شود. برخي از اين حوادث در قرآن ذکر شده و برخي ديگر، تنها در تفاسير آمده، بي آن که در خود قرآن بدان اشاره شده باشد. اين حوادث زمينه‌ساز تمثيل‌هايي است که در آن، عناصر تشکيل‌دهنده يک حادثه دقيقا رو به روي عناصر تمثيلي قرار مي‌گيرد. مقاله حاضر ابتدا با نگاهي تطبيقي و تحليلي به ذکر تاويلات عرفاني تعدادي از لغات و مفاهيم آيات اين سوره در تفاسير و متون عرفاني مي‌پردازد و آن گاه برخي از مهم‌ترين تاويل‌هايي را که ذيل شخصيت‌ها و حوادث قصه نقل شده، نقد و تحليل مي‌کند.