تحفة المؤمنين مشهور به تحفه حکیم مومن، به زبان فارسی، تأليف محمد مؤمن بن محمدزمان معروف به حکیم مؤمن است كه از مشهورترين نگاشته‌هاى طب فارسی پيرامون دواشناسى مى‌باشد و پس از تأليف، مورد توجه بسيارى از اطباء قرار گرفته است این کتاب پس از تأليف به‌عنوان يک كتاب ارزشمند مطرح شد؛ به‌گونه‌اى كه حكيم ميرمحمدحسين عقيلى علوى خراسانى در كتاب «مخزن الادوية» و «قرابادين كبير» و نيز حكيم ناظم جهان در كتاب «اکسیر اعظم» از اين اثر بسيار بهره برده‌اند. مفصل‌ترين و مشهورترين بخش كتاب، بخشى است كه درباره مفردات نگاشته شده است. اين بخش، به ترتيب حروف الفبا تنظيم يافته است. این کتاب را می‌توان دايرةالمعارفى جامع در داروشناسى و داروسازى طب سنتى دانست؛ چراکه بسيارى از امورى كه براى شناخت دارو و ساخت دارو لازم است، در اين كتاب بررسى شده است. بررسى مشروع و علمى گياهان توسط مؤلف در عين نقل تجربيات خود و پدرش در كنار نقل از متون و منابع معتبر، ارزش اين اثر را دوچندان مى‌كند. افزون بر این، نگارش کتاب به زبان فارسی، از مهم‌ترين ويژگى‌هاى اين اثر است؛ چراكه قبل ازتأليف اين كتاب، بسيارى از منابع داروشناسى به زبان عربى تأليف شده بود؛ جمله‌اى از كتاب‌ها هم كه به زبان فارسی نگارش يافته‌اند - مانند «اختيارات بديعى» - چندان از دقت علمى برخوردار نيستند.

منابع مشابه بیشتر ...

64e61b5d0a52b.jpg

فرهنگ لغات طبی یونانی در کتابهای فارسی

غلامرضا طاهر

موضوع کتاب فرهنگ لغات طبی یونانی از منظر غلامرضا طاهر نویسنده کتاب این گونه است: ".... لغات گردآمده در این رساله را از هدایه المتعلمین فی الطب و صیدنه ابوریحان و ذخیره خوارزمشاهی و تحفه حکیم مومن و قرابادین کبیر و فهرست مخزن الادویه و تقویم الادویه، حبیش تفلیسی و لغت نامه علامه دهخدا نقل کرده‌ام. در فهرست مخزن الادویه لغات یونانی و عربی و سریانی و لاتینی و هندی یک جا جمع شده است. من فقط واژه های یونانی را نقل کرده‌ام. از تقویم الادویه یک نسخه در کتابخانه مجلس شورای اسلامی وجود دارد که عکسی از آن تهیه کردم و لغات را از آن استخراج نمودم. لغات این کتاب بی نقطه و ناخوانا و مصحف است، به طوری که بسیاری از آنها را با شک و تردید بسیار نقل کردم و به صورت املائی آنها هیچ اطمینانی ندارم. کوشش من در این رساله بیش از هرچیز متوجه به دست دادن املاء یونانی کلمات بوده نه تعریف علمی آنها. فقط مترادف انگلیسی و گاه لاتینی آنها را به دست داده ام... "

644fa6526bd3f.png

جامع التواریخ: از آغاز سلطنت هلاکوخان تا پایان دوره غازان‌خان (جلد دوم)

رشیدالدین فضل الله همدانی

عظیم‌ترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگ‌ترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضل‌الله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازان‌خان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.