کتابخانه مجازی ادبیات

سخن و سخنوران، کتابی است نوشتهٔ بدیع‌الزمان فروزانفر در شرح احوال و نقد و سنجش آثار ۵۵ تن نامورترین شاعران پارسی‌گوی قرن‌های سوم تا ششم هجری. سخن و سخنوران اولین بار در سال‌های ۱۳۰۸ و ۱۳۱۲ در تهران به چاپ رسیده‌است.

کتاب حاضر حاوی مطالب بسیاری در باب تاریخ ایران قبل از اسلام است که مولف از ماخذ موجود در عصر خود نقل کرده است و بعید نیست بعضی از این ماخذ را فردوسی نیز برای نظم شاهنامه خود بکار برده باشد و امروز هیچ یک از آنها در دست نیست. مرحوم ملک الشعراء بهار "غرر اخبار ملوک الفرس" بی‌هیچ گونه تردید از ثعالبی نیشابوری می‌دانست ثعالبی را از شعوبیه و اثر او را در زمینه آثار شعوبیه معرفی کرده است. ثعالبی در بیشتر آثار خود سعی دارد تا حکمت و خرد ایرانیان و سایر اقوام را بنمایاند و روشن نماید که ایرانیان و بعضی اقوام دیگر به سبب سوابق تاریخی دارای حکم و اندیشه‌هایی عمیق‌تر و برترند.

استوی هذا الکتاب فی خمسة ابواب یشد بعضها أزر بعض و هی: الباب الاول: حیاته و فیه کان الحدیث عن کفاحه و عزلته و عقیدته و آرائه السیاسیة. الباب الثانی: آثاره و فیه کان الغرض لمؤلفاته و تقسیمها علی سته فصول هی: الشعر، واللغة، والأدب، و التاریخ و الاجتماع السیاسیة، والتعلیقات، و المقالات. الباب الثالث: آراؤه اللغویة و فیه کان الکلام علی النزعة اللغویة و الفصحی و العامیة، والاشتقاق و التعریب و اللغویات. الباب الرابع: آراؤه النقدیة و فیه کان الکلام علی النزعة الادبیة والشعر والقوافی والاوزان والاسلوب و غیرها من الآراء. الباب الخامس: مقالاته اللغویة و الأدبیة و فیه کان الجمع لأهم ما کتب الرصافی فی اللغة و الادب و النقد.