کشور ایران به دلیل اهمیت جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی و سیاسی و به دلیل برخورداری از معماری و شهرسازی غنی و طبیعت بکر و زیبایش، همواره سوژه قلمفرسائی جهانگردان، بازرگانان، مسافران و مشاهده کنندگان ایرانی و خارجی قرار گرفته است. این نوشته ها بنا به توانایی ادبی نویسنده و امکان بهرهگیری از شرایط زمان و دیگر مولفهها، گاه بسیار تفصیلی با توصیف جزئیات و گاه بیانگرشمایی کلی از سوژه است، که به صورت پراکنده در کتابها و مجموعههای گوناگون به چاپ رسیده است. ماسوله نیز به دلیل ترکیب معماری و طبیعت مفتون کنندهاش، الهامبخش تعدادی مورخ، شاعر، و مشاهدهگر فرهیخته قرار گرفته است و نوشتههایی در توصیف معماری، طبیعت، آداب و سنن، گویش و غیره به صورت پراکنده و در کتابها، جنگها، گاهنامه ها و مجموعههای ادبی به چاپ رسیده است. کتاب ماسوله مجموعه مقالاتی در مورد شهر تاریخی ماسوله است که در دو بخش تنظیم شده است.
جلد پنجم از نامواره دکتر محمود افشار مقاله ها و گفتارهایی است در زمینه های مربوط به تاریخ ایران، قلمرو زبان فارسی، تحقیقات ادبی، مباحث شعر فارسی، مسائل فنی زبان فارسی، عقاید سیاسی دوره قاجار، اسناد تاریخی، وضع فرهنگی و اجتماعی یزد و یادداشتها و اسنادی است که با زندگانی دکتر محمود افشار متناسب است. مقاله ها به ترتیب تاریخ دریافت آنها به چاپ رسیده است.
محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.