وقتی سخن از ادبیات فارسی به میان میآید شاید نخستین نکته عمده آن باشد که ادبیات ایران قبل از اسلام با وجود پیوستگی معنوی با ادبیات فارسی در دوره اسلامی، در حقیقت به مناسبت تفاوت فاحش که از حیث زبان میان این دو دوره موجود است فصلی جداگانه است و نظر ما ناچار بیشتر متوجه ایران اسلامی بالاخص در مدت یازده قرن اخیر است که ستاره درخشان سحرگاهی آن، رودکی، پدر شعر فارسی است
کتاب حاضر شامل سه بخش است: بخش نخست: زندگینامه شعرای منتخب؛ بخش دوم: نمونه های اشعار آنان؛ بخش سوم: شرح و توضیح لغات و برخی از ابیات. کتاب شامل برگزیده اشعار رودکی سمرقندی، فرخی سیستانی، منوچهری دامغانی و کسایی مروزی است.
ملت ایران در تمام قرون شاعران و هنرمندان خود را عزیز داشته و تذکره های متعددی که در قرون مختلف درباره احوال و اشعار شعرا تدوین شده نشانه توجه و اقبال عمومی است. بعد از نهضت مشروطیت هم که ادبیات رونقی گرفته و جانی تازه یافته است باز هم چندین تذکره و مجموعه و سفینه و گلچین و منتخبات از آثار معاصران و متاخران فراهم آمده که هریک از جنبه و نظری حائز اهمیت است. چون در سالهای اخیر به تالیف و چاپ تذکره جدیدی اقدام نگردیده، به دو علت جای چنین کتابی در میان مطبوعات پارسی خالی به نظر می رسد. اول اینکه نسخ تذکره های سابق نایاب شده، دوم اینکه در سالهای اخیر شاعرانی به عرصه ظهور رسیده و بر دلهای اهل ذوق فرمانروایی یافته اند که دریغ بود نامه ای برای شناساندن آنها فراهم نیاید
وقتیکه شاعر بودم مجموعه شعری است از مسعود فرزاد که در سال 1321 توسط چاپخانه مرکزی منتشر شده است.
بطور خلاصه شاید بتوان گفت کسی که این کتاب را در دست داشته باشد: اولا- بزرگترین مجموعه متن منسوب به حافظ را که تاکنون جمع آوری شده است (اعم از غزل و غیرغزل) در اختیار دارد. از آن گذشته در مورد هر شعرتمام (اعم از غزل و غیر غزل) بزرگترین عده ابیات مختلف منسوب به آن در دسترس او خواهد بود. ثانیا- در این کتاب هر کلمه در هر شعر (اعم از غزل و غیر غزل) مورد مقایسه با همه قرائتهای علی البدل که در منابع دوازده گانه مولف برای آن ضبط شده بود قرار گرفته و تا آنجا که قضاوت مولف یاری میکند صحیح یا لااقل اصح تشخیص داده شده است. ثالثا- همه اشعار این مجموعه اعم از غزل و غیر غزل به سه گروه اصیل و مشکوک و مردود تقسیم شده اند. بالنتیجه خواننده میداند که گزارش تحقیقی مولف درباره اینکه مثلا فلان غزل یا قصیده یا رباعی متعلق به حافظ است یا نیست از چه قرار است.