در ادبیات و مخصوصاً در نثر، جنبشی که در قرن دوازدهم آغاز شده بود در این قرن به نتیجه رسید. باز شدن راه اروپا به ایران و سفرهایی که دانشمندان اروپایی به ایران کردند سبب شد که آثار مهمّی از دورههای پیش از اسلام تاریخ ایران کشف کردند و به زبانهای اوستایی و پارسی باستان پهلوی پی بردند و خاورشناسی، در اروپا بسیار رواج گرفت و بدینگونه ایرانیان نیز به عظمت تاریخ پیش از اسلام خود پی بردند. در قرن سیزدهم، در نتیجه پیداشدن این اندیشهها، این سلیقه در ایران نیرو گرفت؛ نخست یغمای جندقی شاعر معروف بدین کار دست زد و نامههایی بدین روش مینوشت؛ پس از آن در 1300 میرزا رضاخان افشار بکشلو کتابی در انشای فارسی به نام «پروز نگارش پارسی» چاپ کرد که همین کتاب است.
منظور از گردآوری این مجموعه آگاهی از وضع و حال اکثر نیاکان زحمت کش و ستم کش و بردبارمان است که حدود سه هزار سال در این سرزمین عمر گذرانده و بارها و بارها با هزاران گونه سختی و فلاکت و جان کندن در حفظ و نگهداری آن کوشیده اند تا توانسته اند آن را به ما برسانند و ما نیز دریابیم که بازماندگان چه کسانی هستیم و چه امانتی را تحویل گرفته ایم و بنابر شرایط و اوضاع و احوال این روزگار چگونه آن را به آیندگان بسپاریم...
جُنگ اصفهان که آن را حلقه اصفهان نیز مینامند، یک حلقه ادبی است که در آغاز دهه 1340 خورشیدی توسط تعدادی نویسنده جوان و نو اندیش در اصفهان پایهگذاری شد. هستهُ اصلی اصحاب جنگ به ترتیب الفبا اینها بودند: محمد حقوقی، اورنگ خضرایی، روشن رامی، رستمیان، جلیل دوستخواه، محمد کلباسی، هوشنگ گلشیری و احمد گلشیری. این دفتر شماره هشتم از مجله جنگ اصفهان است که در سال 1349 منتشر شده است