فروغ در میان شاعران پس از نیما، تنها چهرهای است که با آثار دوران کمال خود به نگرش و صناعتی ویژه دست مییابد و هر دو رسالت فردی و اجتماعی شاعر واقعی را به انجام میرساند. او با شناخت واقعیتهای درونی و بیرونی خویش، زوال را به عنوان درونمایه اصلی آثارش کشف کرد و «خودسرایی» را به مثابه مهمترین ویژگی صناعت و ساختار شعرش پذیرفت. این کتاب نگاهی به زندگی و شعر فروغ است. نویسنده در فصولی با عناوین دوران گمشدگی و ناآگاهی فروغ، دوران خودیافتگی و آگاهی فروغ و دوران ازخودگذشتگی و رهایی به بررسی زندگی فروغ پرداخته و از خلال آن شعرش را نیز کاویده است. در بخش بعدی کتاب شعر «ایمان بیاوریم ...» از نظر ساختار شعری بررسی شده است. در پایان کتاب نیز سالشمار زندگی فروغ و گزیدهای از بهترین شعرهای او آورده شده است.
هوشنگ گلشیری از جمله داستاننویسان ایرانی بود که همواره کارش و نوع نگاهش به ادبیات و از آن فراتر به فرهنگ و سیاست را توضیح میداد. از گلشیری نقد و نظرهای بسیاری باقی مانده است که بخشی مهم از نقدنویسی معاصر فارسی به شمار میروند. گلشیری در برخی آثارش از جمله در کتاب «در ستایش شعر سکوت» نشان داده که تا چه حد در زمینه نقد شعر چیرهدست و صاحبنظر است. او همچین در طول سالهای مختلف در زمینه داستاننویسی نیز نقد و مقالاتی متعدد نوشته بود. اما همه نقدهای گلشیری به داستان و شعر مربوط نیست. او در زمینه سینما، اسطورهشناسی، ادبیات کلاسیک، سیاست و... هم مقالههای زیادی نوشته و در هریک دغدغهها و علایق و جهانبینیاش را توضیح داده است. بخشی از مهمترین نقد و نظرهای هوشنگ گلشیری در کتاب دو جلدی «باغ در باغ» در اختیار ماست. مقالات کتاب «باغ در باغ» نشان میدهد که یکی از مهمترین چهرههای فرهنگ ما در دوره معاصر جهان را از چه دریچه و منظری میدیده است. مقالات گلشیری در این کتاب میتواند پایه و اساسی برای شکلگیری درکی عمیقتر از فرهنگ و ادبیات به وجود بیاورد. مقالات، نقدها و مصاحبههایی که در کتاب «باغ در باغ» گرد آمدهاند به سالهای مختلفی مربوطاند و از این نظر میتوانیم سیر تکوین نگاه گلشیری را هم ببینیم. در این روند میبینیم که نگاه و آرای گلشیری هیچوقت بیرون از زمینه و زمانهای که در آن حضور داشته نبوده است و او همواره نسبت به اجتماع و آنچه در جهان اطرافش میگذشته حساسیت داشته است. نقدها و مقالههای کتاب «باغ در باغ» موضوعاتی بسیار متنوع دارند و این نشان دهنده ذهنیت چندبعدی گلشیری است. او در نقد و نظرهایش به موضوعات گوناگونی چون سنت ادبی و شعر کلاسیک، نگاه به طبیعت، مسئله جبر و اختیار، ارتباط سیاست و ادبیات، اهمیت درک دیگری، فرمها و تکنیکهای نویسندگی و موارد متعدد دیگر توجه کرده است. گلشیری در مصاحبهای که به اواخر دهه چهل برمیگردد میگوید هدفش از داستاننویسی شناخت انسان است. این مصاحبه که در کتاب «باغ در باغ» منتشر شده، نشان میدهد که او تا چه حد برای داستاننویسی اهمیت و ضرورت قایل بوده است. گلشیری داستاننویسی بود که به داستاننویسی مدرن و شیوههای روایتی چون جریان سیال ذهن توجه داشت اما در عینحال در کتاب «باغ در باغ» میبینیم که او به هیچوجه اهمیت رئالیسم را انکار نکرده است. او اعتقاد داشت که: «رئالیسم یعنی تلقی پس از کپرنیک و گالیله و کپلر از جهان، رد تلقی افلاطونی و ارسطویی، یعنی فروتن شدن، پذیرفتن که به جای شناخت آن مثال ازلی ابدی، همین نمونه جزیی را بشناسیم. به جای آن کلی از کل به جزء رفتن، به همین نمونه زمینی در زمان و مکان بنگریم.» خواندن کتاب «باغ در باغ» به خصوص برای داستاننویسان و کسانی که به نقد ادبی علاقهدارند حایز اهمیت است. با خواندن این کتاب وجوه مختلف زیباییشناسی یکی از مهمترین نویسندگان معاصر ایرانی را درمییابیم. کتاب دو جلدی «باغ در باغ» اثر هوشنگ گلشیری در نشر نیلوفر منتشر شده است.
کتاب مجموعهای است از مقالات "هوشنگ گلشیری" که در دو جلد به طبع رسیده است. جلد نخست به "نقد شعر"، "نقد داستان" و "چند یادداشت" اختصاص یافته و در جلد دوم علاوه بر ادامه چند "یادداشت" این مطالب به چشم میخورد :یاد یاران (یادی از بهرام صادقی، نقل نقال :در باب اخوان ثالث و شعر او، دو راهه من و من دیگر :در احوال و آثار زندهیاد احمد میرعلایی) ;در باب ادب کهن ;سینمای معاصر ;گفتگوها .
آثار شعری شاملو دربرگیرنده دوگونه شعر و صناعت شعری است و نشاندهنده اینکه او همواره میان شاعر و شاهدبودن در نوسان بوده است. از یکسو وی بارزترین چهرهای است که با رهاکردن آخرین شکل موسیقی قراردادی شعر توانست به صناعت طبیعی شعر امروز و دستاوردهای شعری نیما گسترش بخشد؛ اما از سوی دیگر مشکل اصلی او این است که شعرش مبین دنیای ویژه شاعر و نگرش و صناعت تازهای نیست و پس از چند دهه شاعری، هنوز تشخص شعری بیبهره است و نخستین نشانههای چنین تشخصی را فقط در شعر او میتوان جست. نخستین فصل این کتاب در شرح نگرش شعری نیماست و بررسی شعر شاملو در چهار فصل بعد آمده است. این کتاب دربرگیرنده نیمی از نگاه و نظرهای نویسنده است و بیشتر متضمن مباحث کلی شعر شاملوست.