این کتاب عضوی قدیمی و معتبر در خانواده بزرگ زبان و فرهنگ فارسی است که بخشی از آن در ایران و بخشهای دیگر در تاجیکستان و افغانستان و نقاطی در ازبکستان و ترکمنستان و آذربایجان به زندگی تاریخی خود ادامه میدهد. تدقیقات به یکی از مسائل مهم تفکر بدیعی مردم در ادبیات شفاهی، یعنی «رمز» بخشیده شده که در سلسله تصاویر رباعیهای مردم تاجیک موقعیت خاصی دارد. رمز جهتهای گوناگون رابطه استتیکی رباعی با واقعیت را نمودار میسازد و به آن نوعهای صنعت تصویر داخل میگردد که جهانبینی و بینش معنوی مردم را با وسعت و عمق تمامش انعکاس میکنند. رمز در رباعیات به افاده معنیهای دقیق و جلوههای منظرههای زندگی و طبیعت همهجانبه خدمت کرده است و بیدرک معنای رمزها مندرجه اصلی بسیاری از رباعیهای خلقی با تمام وسعت و عمقش آشکار نمیگردد. در این کتاب به این رمزها پرداخته شده است.
مجموعه اشعار از سایه تا نشان مجموعه رباعیات و دوبیتی، سروده جعفر حمیدی است که در سال 1360 توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
رباعيات خيام مجموعه شعرهاي عمر خيام در قالب رباعي است كه در سدههاي پنجم و ششم هجري به زبان فارسي سروده شدهاند و عمدتاً بيانگر ديدگاههاي فلسفي او ميباشند. به دليل آنكه اين اشعار از منابع گوناگوني گردآوري شدهاند، در صحت بعضي از آنها نظر يكساني وجود ندارد. با اين حال مضمون رباعيات خيام را به طور كلي ميتوان به پنج بخش تقسيم كرد: ۱. رازهاي جهان هستي؛ ۲. ناگزيريهاي زندگاني (سرنوشت، بيوفايي دنيا، مرگ و خاك و گِل ما)؛ ۳. پرسشها؛ ۴. چگونگي زندگاني اجتماعي؛ ۵. دَمهاي خوش زندگاني؛ ...مرحوم كيوان قزويني شرح عرفاني مبسوطي بر رباعيات خيام نگاشته و ساحت او ر از آلودگي دنياپرستان پاك گردانيده است. در اين كتاب چهارصد رباعي خيام با شواهد و امثله فارسي و عربي, به گونهاي مفصل شرح داده شده است
قالب های شعری مشخص در ترانه های مردم تاجیک، دو بیتی به ویژه رباعی است. این قالب شعری از دیرباز در قلمروهای نفوذ شعر فارسی جایگاه اجتماعی خاصی داشته است. چینی کیفیتی در ادبیات تاجیک نیز وجو دارد.....