شهاب الاخبار یا کلمات قصار پیامبر خاتم (ص) کتابی است که قاضی قضاعی فقیه نامدار شیعی متوفای 454 هـ.ق آن را تألیف کرده است. این کتاب در گفتار پیامبر اکرم و راه و رسم آن سرور نوری است که دلهای آشنایان حق را جلا دهد و دردهای بندگان خداترس را شفا بخشد. قاضی قضاعی در این کتاب، کلمات حکمت و گهربار حضرت ختمی مرتبت را مانند حلقههای زنجیر به هم پیوسته و پشت سر هم گردانیده است و سلسله اسناد آنها را حذف کرده و بر حسب تقارن الفاظ و تناسب معانی تبویب کرده تا برای خواننده، قریب المآخذ و سهل التناول باشد. این کتاب در میان خاص و عام بسیار معروف و مشهور است و گروهی از علمای هر دو فرقه به شرح آن پرداختهاند که شرح فارسی حاضر از آن جمله است که به فارسی بسیار روان و شیوا نگاشته شده و چون آغاز و انجام آن ناقص است، معلوم نمیشود شارح آن کیست. همین اندازه معلوم میشود که وی شیعی اثنیعشری بوده و به سال 690 هجری قمری آن را به رشته تحریر درآورده است.
قصیده بُرده سروده بوصیری مشهورترین مدیحه نبوی عربی در 161 بیت در ده بخش پیرامون فضائل و ویژگیهای درخشان پیامبر گرامی اسلام می باشد. این اثر شکوهمند از همان آغازین سالهای پس از سرایش مورد توجه گسترده ادیبان، شاعران، هنرمندان و توده عظیم امّت مسلمان در سراسر جهان قرار گرفت که ترجمه و شرح برده به زبانهای مختلف فارسی، ترکی، اردو، انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، اسلاوی و بوسنیایی از نشانه های این اقبال جهانی است. در عصر حاضر احمد شوقی مصری در معارضه با بُرده قصیده ای بنام نَهجُ البُردَه در 190 بیت سروده است. هدف این نوشتار شرح تطبیقی دو قصیده ذکر شده است. شرح تطبیقی نیازمند اطلاعات و مطالعات فراوانی است، لذا پس از توضیحات کافی پیرامون مدائح نبوی، ضمن گذری اجمالی بر زندگی، احوال و افکار، آثار و اسلوب سرایندگان قصائد، تلاش شده، ابیات برده و نهج البرده با قلمی روان ترجمه و سپس شرح گردد. آنگاه به مقایسه هر دو قصیده و نقد هر یک با معیارهای علمی و ادبی رایج پرداخته شده. نتیجه تحقیق و تطبیق، برتری برده بوصیری را به وضوح تمام نشان می دهد.
این کتاب دربرگیرنده آیاتی از قرآن مجید و کتاب های آسمانی انجیل، تورات و زبور و شعرهای مرتبط با آن آیه و درباره موضوع محبت است. فریده برنگی درباره این کتاب می گوید: معتقدم انسان همواره در بند بوده و درد همزاد بشر است. هر فردی با توجه به باورها و اعتقاداتش به نوعی درمانی برای دردهایش می یابد. در این رهگذر در ادبیات فارسی شعرهای بسیاری درباره روان انسان، دردهای بشری و محبت را به عنوان راهکاری برای رهایی از آن مطرح کرده اند.