سعدی در پاکستان آشنا همه است؛ از پیر و جوان و دهاتی و شهری. اگر سعدی در حیات خود بدان سرزمین نرفته باشد؛ پس از مرگش، افکار و آموزههایش جزء نخستین آموزشهایی بوده که به کودکان مکتبی میدادهاند. گلستان، بوستان، کریما از کتابهای درسی مکتبخانههای این سرزمین بوده است. منظور از عرضه این کتاب آن نیست که بهترین و کهنترین نسخههای خطی کارهای این سراینده بزرگ عرضه داشته شود، بلکه هدف شناختن و شناساندن عناصری است که فرهنگ و اندیشه مردم این سرزمین را شکل میدهد و نقشی که هر یک از اندیشمندان ایران در این سرزمین داشتهاند. این کتاب از «فهرست مشترک نسخههای خطی فارسی پاکستان (جلد پنجم ـ ششم) بیرون کشیده شده است.
چنانچه از متن کتاب گلستان سعدی در باب سوم- در فضیلت قناعت- بر می آید این شاعر و سخنسرای بزرگ علاوه بر سفرهای بسیار که یک دوره طولانی سی ساله را در برمی گیرد سفری نیز به جزیره کیش داشته است اما زمان وقوع و علت این سفر و محل دقیق توقف او در جزیره از گزارس گلستان مستفاد نمی شود. در این کتاب با شواهد و مدارک تاریخی، زمان سفر او به کیش مشخص شده است. چنان که می دانیم جزیره کیش در زمان اتابکان فارس در قلمرو این خاندان بوده و از امنیت و رونق بسیار برخوردار گردیده بود و سعدی به اتکای همین امن و آسایش که در آن عصر در فارس و بنادر حاکم بوده با خیالی راحت و آرام به جزیره کیش سفر کرده است...
دکتر برات زنجانی در توضیح موضوع کتاب کشف الابیات بوستان و گلستان سعدی می گوید: شهرت بوستان و گلستان سعدی از نیمه دوم قرن هفتم یعنی اندکی بعد از تالیف آنها شروع شده و در امتداد زمان به درازای قرنها و اعصار کشیده شده است. هر چند اغلب بیتهای بوستان پاره ای از روح بلند سعدی و هر کدام مستقلا دارای معنی و مفهوم بایسته و شایسته است اما برای درک مسیر فکری شاعر گاهی دانستن رابطه و بستگیهای بیتی با بیتهای دیگر و یافتن جای آن لازم می گردد و به همین منظور برای مثنویها "کشف الابیات" ساخته اند و کمترین فایده این کار نشان دادن این است که بیت منسوب به شاعر در کتاب او آمده و یا نیامده است. در تنظیم کشف الابیات بوستان سعی کردم و روشی پیش آوردم که در تمام چاپهای بوستان بتوان از این بیت یاب استفاده کرد....
مرحوم ملک از سال 1303 خورشیدی با عشق بسیار به جمع کتاب پرداخت و این عشق را حاصل ذوق فطری او به علم و ادب باید دانست. این کتاب پنجمین جلد از فهرست نسخههای خطی این کتابخانه است که حاوی فهرست نسخههای خطی مجموعهها و جنگها میباشد.
مرحوم ملک از سال 1303 خورشیدی با عشق بسیار به جمع کتاب پرداخت و این عشق را حاصل ذوق فطری او به علم و ادب باید دانست. این کتاب چهارمین جلد از فهرست نسخههای خطی این کتابخانه است و با این بخش معرفی تکنسخههای فارسی این کتابخانه پایان میگیرد.