این کتاب به بیان احوال «علیاصغر حکمت شیرازی» از برجستهترین رجال فرهنگی ایران در دوره معاصر و نیز بررسی ابعاد شخصیت علمی و ادبی و شرح خدمات وی اختصاص دارد. گفتنی است وی در حساسترین لحظات تاریخ کشور، سکانداری فرهنگی کشور را به عهده گرفت. در دوران او نظام آموزش ابتدایی، متوسطه و دانشگاه تهران در ایران تحقق یافت و صدها مدرسه ابتدایی و متوسطه و عشایری دخترانه و پسرانه و کلاسهای شبانه و حرفهای تاسیس گشت. زمین دانشگاه تهران خریداری و دانشگاه ساخته شد، دانشسرای عالی افتتاح گردید و ورزشگاه امجدیه ساخته شد و کتابخانه ملی و موزه ایران باستان بنیاد نهاده شد و برای نخستینبار در زمان او کنگرههای بینالمللیای همچون کنگره سعدی، فردوسی و ابن سینا برگزار شد و کشفیات باستانشناسی نظم و قاعده پیدا کرد و آرامگاههای فردوسی، حافظ، سعدی، خیام و ابن سینا به وسیلهی انجمن آثار ملی ساخته شد. حکمت در کار تالیف و ترجمه و تدریس در دانشگاه نیز همتی خستگیناپذیر از خود نشان داد و دانشکده معقول و منقول را تاسیس کرد. تفسیر «کشف الاسرار» را تصحیح و چاپ کرد و بخشهایی از قرآن و احادیث نبوی را به شعر فارسی درآورد و در سرهنویسی و ایجاد فرهنگستان زبان فارسی مجاهدت نمود.
کتابنامه آثار زنان ایران شامل دو قسمت مولفین زن و مترجمین زن است که در سال 1349 منتشر شده است. در این سال کتابخانه اختصاصی تحقیق درباره زن تشکیل شد. هدف از این اقدام تاسیس مرکزیست برای جمع آوری تحقیقات مربوط به زن و آثار زنان مولف و مترجم ایرانی و تشویق دیگر بانوان دانشمند کشور تا ضمن اجرای وظایف خانوادگی و اجتماعی اندوخته معنوی و فکری خود را نیز بکار گیرند و برای کمک به پیشرفت فرهنگ جامعه اثری از خود به یادگار گذارند.
بیش از هزار و چهار صد سال است که تاریخ اسلام در خوب و بد با تاریخ اروپا عجین است. از سوی دیگر، جهان اسلام وارث همان فرهنگ هایی است که اروپا به ارث برده است، بنابر این، تاریخ تطبیقی کاربردی که توسط اروپائیان و مسلمانان نوشته می شود برای شناخت هر دو طرف کارساز و مفید است. کلود کاهن، استاد دانشگاه پاریس و محقق در زمینه مطالعات اسلامی و کشورهای مشرق اسلامی، با همین دیدگاه این اثر را تألیف کرده است. شایان توجه است که طرح و اجرای اولیه این اثر نخستین بار توسط ژان سواژه استاد وی صورت گرفته است. اثر ژان سواژه نخست در سال 1943م منتشر شد و تجدید چاپ آن نیز به همراه ضمائم در سال 1946م صورت گرفت. پس از درگذشت سواژه در سال 1950م، کاهن ادامه کار استاد را به عهده گرفت و چاپ سومی از سواژه را با همان عنوان قبلی و به نام وی منتشر کرد. با این حال و به لحاظ این که آثار مربوط به کتابشناسی نیاز مداوم به بررسی های جدید دارد، مؤلف بر آن شد که باز هم چاپ جدیدی که حاوی مآخذ تازه تر باشد در اختیار علاقمندان قرار دهد. بنابراین او کتاب حاضر را که شامل منابع مربوط به سده های هفتم تا پانزدهم میلادی/ یکم تا هشتم هجری قمری است، در سال 1982م منتشر کرد. کتاب حاضر اساسا در مجموع برای استفاده دانشجو و دانشمند فرانسوی و احیانا برای «محقق غربی» نگاشته شده است. با این همه «شرقیها» هم می توانند از آن استفاده کنند، چرا که، در دنیای معاصر، دیگر نمی توان ملتها را از یکدیگر جدا دانست.
در این مجموعه کوشش شده است مقالاتی که بوسیله اعضاء کادر آموزشی دانشگاه پهلوی در سال تحصیلی 1352-1351 منتشر شده است با ذکر عنوان، نویسنده، مجله و تاریخ انتشار و ثبت گردآوری و در اختیار دانشمندان، و اندیشمندان و دانش پژوهان قرار گیرد. تعداد 291 مقاله در این مجموعه احصاء شده است که 88 مقاله آن مربوط به دانشکده ادبیات و علوم 85 مقاله آن مربوط به دانشکده پزشکی، 4 مقاله آن مربوط به دانشکده دامپزشکی، 66 مقاله آن مربوی به دانشکده کشاورزی و 48 مقاله آن مربوط به دانشکده مهندسی است.
رستم و سهراب یکی از داستانهای غم انگیز شاهنامه است و داستان مرگ سهراب جوان را به تصویر میکشد که بر اثر جنگ با رستم، به دست پدر کشته میشود. سهراب پهلوان افسانهای در شاهنامه است که پدرش رستم و مادرش تهمینه دختر شاه سمنگان است. سهراب با سپاه تورانیان به نبرد ایران آمد و در جنگی تنبهتن با رستم کشته شد، درحالیکه همدیگر را نمیشناختند. تراژدی رستم و سهراب، تراژدی بیخبری است. کتاب حاضر شامل این عناوین است: فصل اول: حماسه ها، ساختار حماسه، خصوصیات عمده شعر حماسی فصل دوم: مختصات شاهنامه، دوره اساطیری، دوره پهلوانی، دوره تاریخی، حماسه سرایی پس از فردوسی فصل سوم: اسطوره چیست؟ حماسه و تراژدی، حماسه ها و اساطیر بابلی و سومری، حماسه گیل گمش، مهابهاراتا (حماسه ای از هند)، رامایانا، هومر و ایلیاد و اودیسه، انه اید (حماسه ای از روم)، دیگر حماسه های اروپایی، اعراب و حماسه فصل چهارم: سه دیدگاه بر حماسه رستم و سهراب، 1.دیدگاه استاد منوچهر مرتضوی، 2.دیدگاه استاد زرین کوب، 3.دیدگاه استاد مینوی، متن داستان رستم و سهراب.