متن کتاب نشان میدهد که موضوع آن قطعات کاشی بهدستآمده از تخت سلیمان است. این قطعات از لحاظ تاریخ و محل ساخت و نیز اشعار فارسی نوشتهشده بر روی آن بررسی شدهاند. قبل از شروع بحث درباره قطعات کاشی تخت سلیمان، بررسی قسمتی از هنر کاشیگری ایران، شامل دورههای قبل و بعد از زمان ساخت کاشیهای تخت سلیمان انجام شده است. در این بررسی از تاریخچه این نوع کاشی، کاشیکاران دورههای مختلف، مضمون نوشتههای روی کاشی، چگونگی قرارگرفتن اشعار در اختیار کاشیکار و سرانجام اهمیت اشعار و دیگر نوشتههای روی کاشی در تصحیح متون ادبی بحث شده است. سپس به بحث درباره کاشیهای تخت سلیمان پرداخته شده که به تاریخ و محل ساخت اختصاص دارد. در پایان نیز به معرفی قطعات کاشی و اشعار روی آن مبادرت شده است.
در جلد اول این کتاب شرح داده شده که رسم برای نقشه گچ بری و کاشیکاری و قاب سازی و در و پنجره و مانند آن به کار میرود. و در این جلد به نقشه های گچ بری حاشیه و قاب سازی و مانند آنها پرداخته شده است.
در فن آرایش سخن و صنایع بدیعی "سوال و جواب" را یکی از محسنات بدیع معنوی به شمار آورده اند و آن چنان است که شاعر در بیتی و یا چند بیت و یا بیش از آن، سخن خود را به صورت پرسش و پاسخ موضوع می کند و این تفنن ادبی، گاه چندان به درازا میکشد که از آغاز تا پایان یک قصیده طولانی را نیز دربر میگیرد. کتاب حاضر که "گفتگو در شعر فارسی" نام دارد بیشترین اشعاری را که تاکنون به شیوه پرسش و پاسخ سروده شده اند، شامل میشود.