معارف برهان الدین محقق ترمذی یکی از آثار ارزشمند عرفانی به زبان فارسی است. مولانا جلال الدین رومی مدت 9 سال مرید و مصاحب برهان الدین بوده و مسلما تحت تاثیر تعلیم او بوده است. تعالیمی که در کتاب معارف که مجموعهای از مواعظ و مجالس عرفانی اوست درج گردیده است. این کتاب را نخستین بار مرحوم بدیع الزمان فروزانفر تصحیح کرد و همراه با دو تفسیر کوتاه از سوره های "محمد" (ص) و "فتح" به هزینه اداره کل نگارش وزارت فرهنگ در سال 1339 منتشر شده است. مولف که فروزانفر احتمال داده است همان برهان الدین محقق ترمذی باشد، ابتدا آیه را به فارسی ترجمه کرده و سپس اقوالی را که سلمی در تفسیر خود از بزرگان صوفیه و عرفا، از جمله حضرت اما جعفر صادق (ع) نقل کرده است به فارسی برگردانده و لذا از نظر ترجمه آیات قرآن و همچنین ترجمه اقوال مشایخ صوفیه در تفسیر هم این اثر دارای ارزش است.
آنچه در این دفتر عرضه میشود بخشی از سخنرانی هاییست که در تهران توسط پروفسور رضا ایراد شده و مقالات پیوست هم در سالهای بعد در پاریس نگاشته شده اند. عنوان کتاب اشاره ایست به دیدها و اندیشه های نگارنده در سخنرانیها و مقالات این مجموعه.
مجموعه حاضر مشتمل بر مقالاتی از نگارنده درباره راز سعادت و جاودانگی انسان است که عمدتا بهرهگیری از مطالب علمی، دینی و ادبی نگاشته شدهاند .برخی از مقالات از این قرارند" :در مقوله شناخت"، "بار امانت"، "راز هستی"، "علم آزاد و علم در بند"، "غم زبان"، "پرواز به ابدیت"، "غم عشق "و "انسانم آرزو است ."مقالات یاد شده از سال 1370به بعد به تدریج در روزنامه اطلاعات چاپ شده است .