کتابخانه مجازی ادبیات

چون کلمه (روه) به معنی کوه در پشتو و تاریخ سرزمین افغانستان سوابق باستانی دارد بنابراین باید گفت که این کلمه از عصر غزنویان با بسط سلطه سیاسی و کلتوری افغانان به هندو لهجه های هندی نفوذ یافته و منسوب بدان روهیله و مسکن ایشان روهیل کهند تاکنون در السنه هند مستعمل است. ولی در زبان پشتو سوابق ادبی این کلمه وسیع و مقارن است باسمای افغانستان و پشتو نخوا که هر دو قدامت تاریخی دارد...

محمدکاظم کاظمی مولف کتاب هم زبانی و بی زبانی در مورد موضوع کتاب این گونه می گوید: من در این کتاب با دلایل و شواهد مختلف از متون کهن و آراء دانشمندان امروز، نشان داده‌ام که «فارسی» و «دری» در واقع دو نام است برای یک زبان واحد، و حدود نیم قرن است که گروهی برای جداسازی ملل همزبان و تضعیف زبان فارسی، با این ترفند، زبان ما را دوپاره کرده‌اند. هم‌چنین در آنجا نشان داده‌ام که تا نیم قرن پیش، این زبان حتی در مجامع رسمی و علمی کشور ما نیز «فارسی» خوانده می‌شده است. این سخن شاید امروزه عجیب به نظر آید، ولی در این کتاب با شواهد و مدارک کافی ثابت شده است.

مولف در پیشگفتار کتاب می‌نویسد: "نوشتن تاریخ دوره امانیه یک نمونه و مثال روشن از وطن‌دوستی و عرفان‌دوستی و آزادی‌دوستی است... پدرم نظر به موانع مطبوعاتی سالهای (1304ش تا 1344 ش) خود به این کار دست نیافت و اما یادداشت‌هایی که به من سپرد و هم اینکه به معرفت اوشان از چند نفر شخصیت‌های هم‌عصر دولت امانیه استفاده فکری نموده‌ام وظیفه ملی مرحومی بجا گردید. چرا که افشاء خصوصیات دوره امانیه تا مدت بیست سال بعد از انقراض آن دولت کار آسان نبود و نوشتن تاریخ آن دوره هم از عهده و صلاحیت هر فرد شناخته نمی‌شد و خود زمانی که امان‌الله شاه هنوز حیات داشت به ترتیب و جمع آوری اکثر محتویات این تذکار دست یافتم و آن روزگار ترقی جوانی من و تالیف و طبع دیگر آثار اشتغال داشتم.."