فانه من المعلوم أن علم «النحو» یعنی، أول ما یعنی، بالنظر فی أواخر الکلم، و ما یعتریها من إعراب و بناء، کما یعنی بأمور أخری علی جانب کبیر من الأهمیة، کالذکر، والحذف والتقدیم، والتأخیر، و تفسیر بعض التعبیرات، غیر أنه یولی العنایة الأولی للاعراب. إن هذا الکتاب محاولة فی فقه النحو علی النهج الذی أسلفته، انه محاولة للتمییز بین التراکیب المختلفة و شرح معنی کل ترکیب.
ابوعمر احمد بن محمد بن عبد ربه قرطبی تولدش در دهم ماه رمضان سال 246 هجری بود و در 18 جمادی الاولی از سال 328 هجری درگذشت. از موالی آزاد شده خلفای اموی اندلس است و از شعراء و ادباء نامی آن سرزمین بشمار می رود بهترین و معروفترین کتابهای او عقدالفرید است که در چهار مجلد تالیف شده و مشتمل بر 25 کتاب است که هریک از این کتب را بنام یکی از سنگهای گرانبها نامیده و کتاب سیزدهم را (الواسطه) نام نهاده است و در واقع خواسته است نظم و ترتیب کتاب با نامش مطابقه کند. کتاب العقد که بعدها کلمه (الفرید) به آن افزوده شده و امروز معروف به کتاب "العقد الفرید" است یکی از کتابهای ادبی گرانبها است و بهترین نمونه انشاء دو قرن سوم و چهارم اندلس است. کتاب نامبرده مجموعه نفیسی است از اخبار و حکایات و نوادر و سیر و تواریخ و انساب قبایل عرب و خطبه های مردان نامی اسلام و مختصری از فن شعر و سایر ابواب ادب.
کتاب تاریخ نگارش های عربی تالیف فواد سزگین بررسی ژرف و گسترده ای است که درباره تاریخ علوم در زبان عربی صورت گرفته است و با جامعیتی فراگیر، راهنمای کسانی است که در پی تحقیق و تفحص در زمینه تخصص خویش هستند. هر جلد این کتاب به موضوع یا موضوعاتی پرداخته است و زوایای آن را عمیقا در زبان عربی شکافته است. موضوع جلد چهارم کیمیا، شیمی، گیاه شناسی، کشاورزی می باشد.
فانه من المعلوم أن علم «النحو» یعنی، أول ما یعنی، بالنظر فی أواخر الکلم، و ما یعتریها من إعراب و بناء، کما یعنی بأمور أخری علی جانب کبیر من الأهمیة، کالذکر، والحذف والتقدیم، والتأخیر، و تفسیر بعض التعبیرات، غیر أنه یولی العنایة الأولی للاعراب. إن هذا الکتاب محاولة فی فقه النحو علی النهج الذی أسلفته، انه محاولة للتمییز بین التراکیب المختلفة و شرح معنی کل ترکیب.
ان هذا الکتاب یشتمل علی تمهید و خمسة ابواب و خاتمة. اما التمهید فهو بحث مختصر فی عصره من حیث الحالة الاجتماعیة و السیاسة و العلمیة. ان باب الاول یبحث فی نشأته و ثقافته و ذکرت مآخذ و ملاحظات علی اسلوبه ثم ذکرت ابرز شیوخه و تلامیذه. اما الباب الثانی فهو ذکر لآثاره و دراسة لکتابه «الانصاف» من حیث تصنیفه و مسائله و دراسة لکتابه «البیان فی غریب اعراب القرآن». الباب الثالث بحث فی جهوده فی اصول النحو.فقد درست فی هذا الباب اصول النحو و أثر علم الکلام و المنطق و الفقه و الحدیث. و الباب الرابع بحث فی موقفه من الشواهد و العوامل. والباب الاخیر فهو بحث فی السمات البارزة فی دراساته.