هماکنون از شبکه واژگانی به عنوان ابزاری قدرتمند در زمینه پردازش زبان طبیعی استفاده میشود. در این پژوهش در جهت فراهم آوردن منبعی برای پردازشهای رایانهای بر روی زبان فارسی به دنبال ارائه الگویی برای ساخت نیمهخودکار شبکه واژگانی افعال فارسی بودهایم تا هم بتوانیم به ساخت شبکه واژگانی افعال نائل شویم و هم به الگوی ساخت فعل مرکب و رابطه میان اجزاء ان دست یابیم. به این ترتیب، این پژوهش را میتوان با حوزه معناشناسی واژگانی، زبانشناسی رایانهای و زبانشناسی پیکرهای مرتبط دانست. فریضه اصلی ساخت این سامانه استفاده از شبکه واژگانی دیگر مقولههای نحوی زبان فارسی (در اینجا اسم و صفت) است که در طی سه مرحله 1. ساخت فعل مرکب؛ 2. ساخت مجموعه هممعنا؛ 3. استخراج روابط، به آزمون آن پرداختیم. روش به کار گرفته شده در این سامانه در میان روشهای ساخت نیمهخودکار شبکه واژگانی افعال روشی نو محسوب میشود که بر مبنای ویژگی ساخت افعال مرکب بنا نهاده شده است.
در چهارچوب دستور وابستگی، فعل مرکز ثقل جمله است، زیرا فعل است که تعیین میکند هر جمله با چه متممهایی باید یا میتواند به کار برود، بنابراین بخش زیادی از اطلاعات نحوی جمله مربوط به فعل است که در مقابل هر فعل در واژگان زبان مندرج میباشد. یکی از مهمترین مباحث دستور وابستگی این است که چه اقلامی را باید به عنوان فعل در واژگان زبان مدخل کرد. پرداختن به این مسئله در زبان فارسی، مخصوصاً در مورد فعلهای مرکب اهمیت بسیاری دارد، زیرا فعل مرکب فارسی در زمره واحدهای واژگانیای است که توصیفهای متعدد و متفاوتی از آن وجود دارد.
مقوله فعل مرکب از جالب توجهترین، ظریفترین و در عین حال پیچیدهترین بخشهای پژوهشهای دستوری است که توجه بسیاری از دستورنویسان و زبانشناسان را به خود معطوف کرده است. در این مقاله برآنیم تا ضمن بررسی جدیدترین تحلیلها از فعل مرکب فارسی، به بررسی ساخت موضوعی فعل مرکب فارسی گفتاری معیار بپردازیم، آنگاه بسامد وقوع فعل مرکب را در زبان فارسی گفتاری معیار تعیین نماییم و تحلیلی آماری از آن به دست دهیم.