کتابخانه مجازی ادبیات

جلد پنجم از نامواره دکتر محمود افشار مقاله ها و گفتارهایی است در زمینه های مربوط به تاریخ ایران، قلمرو زبان فارسی، تحقیقات ادبی، مباحث شعر فارسی، مسائل فنی زبان فارسی، عقاید سیاسی دوره قاجار، اسناد تاریخی، وضع فرهنگی و اجتماعی یزد و یادداشتها و اسنادی است که با زندگانی دکتر محمود افشار متناسب است. مقاله ها به ترتیب تاریخ دریافت آنها به چاپ رسیده است.

محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.

نویسنده در مورد بخش دوم کتاب میگوید: "بخش دوم کتاب 12 قرن سکوت با نام اشکانیان است. با این کتاب به مدخل دیگری از صحنه سازی شرق شناسان و ایران و اسلام شناسان درباره تاریخ ایران باستان ورود میکنیم و با مورخین خودی، که با بی ارادگی و گاه مزدوری تمام، اراجیف این شرق شناسان دغل را عینا تکرار کرده ه اند، آشنا می شویم. این کتاب به وضوح کامل، برای هر عقل و اندیشه ای که مسخ غرب نشده و بر فرهنگ و خرد و دانش شرق میانه کهن استوار مانده باشد، خواهد گفت که چه گونه این گروه به ظاهر شرق شناس و ایران شناس و اسلام شناس، ما را بازیچه تصورات خویش خواسته اند، تا به سودشان همسایگان کهن و هم کیش خود، یعنی اعراب را لعنت کنیم و مسبب و مقصر نابودی میراث امپراطوری ها و تمدن های قدرتمند ایران باستان بدانیم، که نه در تاریخ بل فقط در ذهن شرور و علیل این محققان غرض ورز غربی ساخته شده اند"

این كتاب جلد اول از مجموعه‌ای چهار جلدی است كه طی آن، تحلیلی از سیر تاریخ ایران فراهم آمده است. كتاب از یك مدخل و سه بخش اصلی تشكیل شده است .مولف، در "مدخل "با طرح سوال "تاریخ چیست؟ " ذیل مباحثی به این پرسش پاسخ می‌دهد; سپس از بستر جغرافیایی، به منزله عامل مهم ظهور و چگونگی تاریخ هر قومی سخن می‌گوید و از چهار گونه جغرافیایی نام می‌برد" : جغرافیای غلبه‌ناپذیر (جغرافیای بدون تاریخ)"، "جغرافیای موزون (جغرافیای توسعه)"، "جغرافیای ناموزون (جغرافیای تنازع )"و "جغرافیای واحدها (جغرافیای ركود .)"بحث اصلی كتاب درباره برآمدن هخامنشیان با "پیش گفتاری درباره پهنه زمانی و جغرافیایی ایرانیان و تمدن‌های كهن آغاز می‌شود ; آن گاه مباحث كتاب ذیل سه بخش اصلی با این عناوین مطرح می‌گردد" : در جست و جوی سرزمین"، "در جست و جوی هویت (كه در این بخش به عناصری چون "پارسه، پارس و هخامنش"، "آریا "و "اهورامزدا "اشاره می‌شود )"و "چاره‌اندیشی یهود ." كتاب با فهرست اعلام به پایان می‌رسد .