نویسنده در دیباچه کتاب میگوید: «مقصود از این کتاب این نیست که کتاب دستی باستانشناسی باشد و نه حتی کتاب دستی علم تاریخ. مراد این است که کتابی باشد خواندنی برای کسانی که علاقهای ندارند به مسائل عریض و طویلی که متخصصان بر سر آنها با حرارت جروبحث میکنند. بنابراین در چنین کتابی باید از طرح چنان مسائلی چشم پوشید و افزون بر این پرهیز کرد از به کاربردن اصطلاحات فنی و نامهای غریبی که کتابهای درسی درباره ماقبل تاریخ را شکل علمی میبخشد، اما دنبال کردنشان را دشوار مینماید». در این کتاب مباحثی چون انسان و تاریخ طبیعی، انقلاب نوسنگی، انقلاب شهرنشینی، انقلاب در دانش بشر، شتاب و کندی پیشرفت و .... مطرح شده است.
کتاب تاریخ تمدن بشر از کهن ترین روزگار تا سده کتابی نوشته و چاپ شده در دو جلد است که در آن به اختصار ، به ویژگی ها و سیر تحولات جوامع انسانی و تمدن ها پرداخته می شود. در جلد اول این مجموعه ، طی سی و یک فصل ، سیر تمدن بشر از زمان پیدایش انسان و عصر سنگ تا سده های میانه بررسی و تبیین می شود. مخاطبان کتاب را با این مباحث مطالعه می کنند: پیدایش انسان و چیستی فرهنگ او؛ سپیده دم فرهنگ : عصر سنگ ؛ آستانه تاریخ : عصر مفرغ و آغاز عصر آهن ؛ تمدن مصر؛ تمدن دره دجله و فرات ؛ تمدن فنیقی و عبدانی ؛ مهاجرت های اقوام هند و اروپایی ، ایرانیان و فرهنگشان ؛ تمدن های خاور دور: تمدن هندی و چیستی ؛ بنیادهای تمدن یونانی ؛ تمدن یونانی تا عصر ارسطو؛ تمدن یونانی ماب ؛ بنیادهای تمدن رومی ؛ تمدن رومی ؛ علم و دانش یونانی _ رومی ، حقوقی رومی ؛ پیدایش مسیحیت ؛ رومی ها و بربرها؛ بیزانس : آفرینشگر و نگاهبان تمدن ؛ تمدن اسلامی ؛ بنیادهای یگانگی فرهنگی سده های میانه ؛ نوزایی کارو لنژی ؛ خاور زمین در سده های میانه ؛ تاثیر خاور زمین بر فرهنگ سده های میانه : عصر جنگ های صلیبی ؛ روستاییان و اشراف : ملک و قلعه اربابی ؛ شهرها و صنف ها: بازرگانی و صنعت ؛ فرهنگ الهام گرفته از دین ؛ زندگی دوباره علم و دانش در سده های میانه ؛ هنر سده های میانه ؛ زبان و ادبیات در سده های میانه ؛ فن آوری و ابداع های فنی سده های میانه ؛ حکومت متمرکز پادشاهی : پایان عصر زمینداری ؛ فرهنگ در پایان سده های میانه . کتاب با نقشه هایی از قلمروهای تمدن های یاد شده همراه است .
کتاب تاریخ تمدن بشر از کهن ترین روزگار تا سده کتابی نوشته و چاپ شده در دو جلد است که در آن به اختصار ، به ویژگی ها و سیر تحولات جوامع انسانی و تمدن ها پرداخته می شود. در جلد اول این مجموعه ، طی سی و یک فصل ، سیر تمدن بشر از زمان پیدایش انسان و عصر سنگ تا سده های میانه بررسی و تبیین می شود. مخاطبان کتاب را با این مباحث مطالعه می کنند: پیدایش انسان و چیستی فرهنگ او؛ سپیده دم فرهنگ : عصر سنگ ؛ آستانه تاریخ : عصر مفرغ و آغاز عصر آهن ؛ تمدن مصر؛ تمدن دره دجله و فرات ؛ تمدن فنیقی و عبدانی ؛ مهاجرت های اقوام هند و اروپایی ، ایرانیان و فرهنگشان ؛ تمدن های خاور دور: تمدن هندی و چیستی ؛ بنیادهای تمدن یونانی ؛ تمدن یونانی تا عصر ارسطو؛ تمدن یونانی ماب ؛ بنیادهای تمدن رومی ؛ تمدن رومی ؛ علم و دانش یونانی _ رومی ، حقوقی رومی ؛ پیدایش مسیحیت ؛ رومی ها و بربرها؛ بیزانس : آفرینشگر و نگاهبان تمدن ؛ تمدن اسلامی ؛ بنیادهای یگانگی فرهنگی سده های میانه ؛ نوزایی کارو لنژی ؛ خاور زمین در سده های میانه ؛ تاثیر خاور زمین بر فرهنگ سده های میانه : عصر جنگ های صلیبی ؛ روستاییان و اشراف : ملک و قلعه اربابی ؛ شهرها و صنف ها: بازرگانی و صنعت ؛ فرهنگ الهام گرفته از دین ؛ زندگی دوباره علم و دانش در سده های میانه ؛ هنر سده های میانه ؛ زبان و ادبیات در سده های میانه ؛ فن آوری و ابداع های فنی سده های میانه ؛ حکومت متمرکز پادشاهی : پایان عصر زمینداری ؛ فرهنگ در پایان سده های میانه . کتاب با نقشه هایی از قلمروهای تمدن های یاد شده همراه است .
در باب نظریه و تاریخ و نظریهپذیری تاریخ، مجادلات و مباحث متفاوتی میان علمای تاریخ و علوم اجتماعی وجود داشته و دارد. این مسئله ناشی از زاویه نگاه، نگرشهای مصداقی یا کلیتپذیر و قاعدهپذیری یا قاعدهناپذیری تاریخ است. به همین دلیل پرداختن به چنین موضوعاتی آن هم از زوایای مختلف مفید خواهد بود. این کتاب به این مباحث پرداخته و موضوعاتی چون اجتماع، علم و تاریخ؛ مثالی از یک نظام تاریخی، دین و جادو در نظام تاریخی، تاریخ به عنوان یک علم تطبیقی و ... در آن مطرح شده است.