کتابخانه مجازی ادبیات

تذکرةالاولیاء کتابی عرفانی است به نثر ساده و در قسمت‌هایی مسجع، که در شرح احوال بزرگان اولیاء و مشایخ صوفیه توسط فریدالدین عطار نیشابوری به فارسی نوشته شده‌است. تذکرةالاولیاء کتابی درباره زندگی، حالات، اندیشه‌ها و سخنان عارفان و مشایخِ تصوف است، و به ذکر مکارم اخلاق، مواعظ و سخنان حکمت‌آمیز صوفیان بزرگ می پردازد.این کتاب مشتمل است بر مقدمه و ۷۲ باب که هر باب به زندگی یک صوفی پرداخته است و در ابتدای هر باب سخنانی مسجع در تمجید و ثنای صوفی بیان شده و سپس سخنان و داستان ها درباره صوفی آورده شده است.نخستین باب به حالات و سخنان جعفر صادق اختصاص یافته‌است، و باب هفتاد و دوم به حسین بن منصور حلاج .

کتاب جامع الدرر فی زحمات فخر البشر محمدبن عبدالله (ص) مشتمل است بر اسرار عقاید حقه و رموز محبت و مبادی اخلاق و مطالب سودمند برای اهل خطابه و نیز مشتمل است بر فضائل و مناقب امیرالمومنین علی (ع).

در پ‍‍ژوهش پیش‌رو، نقش طلسم و جادو در داستان‌های هزار و یک شب مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. بی‌تردید، جادو و جادوگری، از مهم‌ترین مباحث در داستان‌های کتاب مورد اشاره است و آگاهی از آنها، برای درک بهتر محتوای کتاب، امری ضروری است. بدین سبب، نگارندگان بر آن شدند تا به تحلیل جادوها، انواع آنها، شیوه‌های مختلف جادوگری و امور خارق‌العاده اقدام نمایند. از این‌رو، با مطالعه بخش‌های مختلف کتاب، بسیاری از موارد مربوط به مقوله جادوگری را جمع‌آوری کرده، به تحلیل، ارزیابی و بررسی آنها مبادرت نموده‌اند. حاصل این پژوهش، می‌تواند بخشی از درون‌مایه اصلی داستان‌های هزار و یک شب را، که نقش مهمّی در ادبیات منثور ایران ایفا می‌کند، روشن نماید.

در مقاله حاضر تلاش می‌شود انواع تأثیرپذیری از آیات قرآنی در دیوان شاعر برجسته ایرانی، صائب تبریزی بررسی شود. در این راستا، ابتدا ابیاتی از دیوان شاعر که متحلی به آیه‌ای از قرآن است استخراج و آنگاه آیه موردنظر، همراه با توضیحات لازم ذکر می‌شود. بدیهی است این اقدام زمانی که با توضیحات وافی درباره بیت یا ابیات برگزیده همراه شود، علاوه بر اینکه خواننده را در درک بهتر مفهوم موردنظر شاعر یاری می‌دهد، نمایانگر تسلط و توجه ویژه صائب بر آیات نیز خواهد بود. پرواضح است که هدف اصلی نگارنده، نشان دادن جنبه‌های پیش‌گفته است، جنبه‌هایی که علاوه بر آراستگی ادبی، سب تقویت و استحکام اشعاری است که شاعر با بهره‌گیری از قرآن و استناد به آیات، غرض خود را در تایید دیدگاه‌هایش، به انجاز رسانده و جای هیچ تردیدی را برای مخاطبان باقی نگذاشته است. در ادامه مقاله، جلوه‌های شگرفی از داستان قرآنی حضرت یوسف که مدنظر شاعر واقع شده است، به عنوان محکی در اثبات تسلط وافی شاعر بر آیات قرآنی، از منظر خوانندگان خواهد گذشت.