در جلگه دشت میشان که در مرز انشان با عیلام یا سومر قدیم همواره آبهای رود کرخه را دربر میگرفته است، از اواخر دوره اشکانیان به این طرف دستهای از قدیمیترین هموطنان ما سکونت دائمی داشتهاند که خود را مندائی یا صُبّی وصابی میگویند. در حقیقت مندائی نام محلی و صابی اسم دینی اینان است که در زبان عربی به مغتسله ترجمه شده بود؛ یعنی کسانی که با امر پاکیزگی تن و جامه و شستشوی در آب رودخانه دلبستگی کامل داشتهاند. اینان بعد از یهودیان کهنترین مهاجران غیرآریایی از سرزمین فلسطین به سوی ایران بودهاند. هدف از تألیف این کتاب آشناکردن مخاطبین با فرهنگ، رسوم و تاریخ کهن مندائی است و برای این کار مطالب و مدارک مستندی به زبان مندائی گردآوری شده است.
این کتاب دربرگیرنده یازده گفتار درباره آیین مانی و گنوسی است. هفت گفتار نخست این کتاب از مجموعه هفدهجلدی «دانشنامه دین» ویراسته میرچا الیاده است؛ دو گفتار دیگر از جس. پ. آسموسن ایرانشناس بزرگ دانمارکی است و دو گفتار پایانی از ایرانشناس نامدار و.پ. هنینگ است از مجموعه دوجلدی مقالات وی به پارسی برگردانده شده است. عناوین مقالات کتاب بدین ترتیب است: آیین گنوسی از آغاز تا سدههای میانه؛ آیین گنوسی از سدههای میانه تا اکنون؛ آیین گنوسی، بدعتی مسیحی؛ آیین مندایی؛ مانی؛ آیین مانوی؛ آیین مانوی و مسیحی؛ تاریخچه پژوهشهای مانوی؛ مانی و دین او: بررسی متون؛ قطعهای از شعر مانوی به ترکی باستان؛ چند شعر مانوی.