همه آثار غزالی همانند احیاءالعلوم و کیمیای سعادت مفصل و پرحجم نیست، بلکه قسمتی از آنها رسالههای کوتاه و مختصری هستند ولی پرمایه و پرمحتوا. از جمله رساله «الرسالة الدینیة» که ترجمه آن در این کتاب آمده و در انتساب آن به غزالی شک و تردیدی وجود ندارد. وی در این رساله یکی از مصادر مهم شناخت و معرفت آدمی، یعنی طریقه الهام و اشراق یا علم لدنی را مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار داده است. وی در این رساله نخست به بیان تعریف علم و عالم و معلوم پرداخته و آنگاه درباره نفس و روح انسان و تجرد و بقای آن و تمایز آن از بدن و نفس حیوانی و فرق میان اینها سخن به میان میکشد، سپس اقسام علوم و دانشها را مورد بحث قرار داده و آنگاه به بررسی راههای گوناگون و طرق مختلف کسب علم و معرفت میپردازد.
کتاب جواهرالقرآن با پیش درآمدی از امام محمد غزالی در نوزده فصل آغاز می شود. پس از پیش درآمد مولف به آیات گلچین شده قرآنی می رسیم که برگزیده غزالی است آیاتی که با نام گوهر علم و مروارید عمل مطالب کتاب را در دو بخش به کمال می رساند: بخش نخست شامل 779 آیه قرآن است زیر عنوان گوهر علم؛ بخش دوم شامل 747 آیه است با عنوان مروارید عمل؛ مقصود از گوهر علم گرفتن نور معرفت باری تعالی است از آیات قرآنی. و مقصود از مروارید عمل آموختن استقامت و پایداری است بر راه دین یعنی صراط مستقیم.
در میان کتب و رسائل پرارزش و محققانه زکریای رازی، کتاب «المنصوری» هم به لحاظ حجم نهچندان زیاد و هم به لحاظ جامعیت و ارائه مطالب در ده بخش اهمیت فراوانی دارد؛ بنابراین از دیرباز مورد توجه اهل فن در سراسر جهان اسلام و نیز اروپا قرار گرفته است. جایگاه ممتاز این کتاب و ضرورت دسترسی آسان به مفهوم و معنای اصطلاحات و لغات بهکار بردهشده در این کتاب را ایجاب مینمود؛ بنابراین کوششهایی در اینباره صورت گرفته که از جمله آنها باید به کتاب «مفید العلوم و مبید الهموم» اثر احمد بن محمد (ابن حشا» از حکیمان قرن هفتم مغرب اسلامی اشاره کرد که لغتنامه و فرهنگ اصطلاحات کتاب «المنصوری» را تهیه و تدوین نمود. کتاب حاضر ترجمه کتاب «مفید العلوم و ....» است.
کتاب جواهرالقرآن با پیش درآمدی از امام محمد غزالی در نوزده فصل آغاز می شود. پس از پیش درآمد مولف به آیات گلچین شده قرآنی می رسیم که برگزیده غزالی است آیاتی که با نام گوهر علم و مروارید عمل مطالب کتاب را در دو بخش به کمال می رساند: بخش نخست شامل 779 آیه قرآن است زیر عنوان گوهر علم؛ بخش دوم شامل 747 آیه است با عنوان مروارید عمل؛ مقصود از گوهر علم گرفتن نور معرفت باری تعالی است از آیات قرآنی. و مقصود از مروارید عمل آموختن استقامت و پایداری است بر راه دین یعنی صراط مستقیم.
پندنامه حضرت محمد غزالی به یکی از ملوک، رساله ای است از امام محمد غزالی که به درخواست یکی از پادشاهان به شکل نصایح نگاشته شده و برای او فرستاده شده است. هویت این پادشاه که مخاطب اصلی این رساله است معلوم نیست. فقط این را میتوان گفت که این رساله هنگامی نوشته شده که پادشاه، سنی حدود هفتاد سال داشته است. پادشاه در آغاز نامه خویش، امام محمد غزالی را به صورت اغراق آمیزی چنین توصیف کرده است: «ای یگانه عصر و ای فرید دهر، ای قطب سالک و ای هادی مسالک، ای نجم باهر و ای شمع زاهر، ای امام همام و ای حجت اسلام...». انگیزه مؤلف از نوشتن پندنامه، پاسخ به درخواست پادشاه بوده است. کتاب، خالی از مقدمه و تقسیم بندی است، ولی میتوان گفت که کتاب از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول، درخواست پادشاه از مؤلف، بخش دوم، پندنامه و بخش پایانی، کیفیت خواندن نماز تسبیح است....