کتابخانه مجازی ادبیات

امیرسعید الدوله ابوالنجم مسعود سعد سلمان همدانی از سخنواران نامی سده پنجم هجریست که اقطار شرقی تا آغاز سده ششم بوجود با نمود وی سربلندی می نموده است. مسعود از شعراء برجسته روزگار غزنویان و سلجوقیان و امراء بزرگ دولت غزنوی در هندوستان بوده است. مسعود سعد سلمان ایرانی نژاد و اصل خاندانش از همدان است. مولد و منشا او شعر لاهور بود و به فضائل نفسانی آراسته در شهر غزنین رحل اقامت افکند و دو دربار درخشان محمود راه و جاه یافته شست سال به دولت بت عظمت غزنویان خدمت کرده است. روزگار زندگانی او را میتوان به چهار دوره بخش کرد: دوران آموزش و پرورش، دوران خوشی و نیکبختی، دوران حبس و رنج، دوران پیری و گوشه گیری....

هدف اصلی این کتاب، بحث در پیرامون فحول سخن‌گستران عصر سامانی، سلجوقی و غزنوی است و چون در مشرق، علوم و فنون همیشه تابع حکومت بوده و ذوق و سلیقه و مشرب سلطنت در هر امر تأثیری بسزا داشته است، به‌ویژه شعر و شاعری در ایران که از برکت حکومت پیدا شده، این است که نویسنده برای روشن شدن ذهن خوانندگان قبل از آنکه از شعرای معتبر هر عصر آغاز کند، در مقدمه‌ای از خاندانی که در آن عصر بر مسند حکمرانی است، سخن رانده و ویژگی‌ها و امتیازات، عقاید و افکار، مشرب و مذاق خاندان و سایر اوضاع و احوال مربوط را مبسوط بیان کرده است. سپس توجه خود را به طرف مفاخر گویندگان عصر مورد بحث معطوف داشته و پس از شرح احوال، شعر و سخن هر کدام را تجزیه و تحلیل نموده و خصوصیات و ممیزات آن را به قلم آورده است.