کتابخانه مجازی ادبیات

تاریخ بشر آئینه یک سلسله مبارزه هایی است که بین طبقات مردم برقرار است و این مبارزه ها تا غلبه حق بر باطل ادامه خواهد داشت. مبارزه طبقاتی مظهر و نمایش واقعی حوادث تاریخی است که سر ترقی و تکامل هم در آن نهانست. نبرد دائمی خوبی و بدی، قدرت و حق، فقر و غنا، سرمایه و کار، تقدم و تجدد، ارتجاع و آزادی، فداکاری و خودپرستی، ظلم و عدالت و بالاخره مبارزه نور و ظلمت و یا یزدان و اهریمن است که حوادث و وقایع تاریخی را بوجود آورده است و بدون این نبرد زندگی هدف واقعی ندارد. تصدیق حالت حاضره و تسلیم در برابر سلطه و قدرت زندگی را همان اندازه فاقد روح و معنی خواهد ساخت که کسی وارد جنگ تن به تن بشود بدون اینکه کینه ای در دل داشته باشد و یا تن به زناشویی دهد درحالیکه فاقد عشق و محبت نسبت به همسر خود باشد. یکی از مظاهر حساس و جلوه های مشخص مبارزه های طبقاتی مبارزه ایست که در طول تاریخ بردگان با اربابان نموده اند و پرده های دلگداز و در عین حال لذت بخشی در صحنه اجتماع به وجود آورده اند. بردگی دوره مشخصی در تاریخ اجتماعی هریک از ملت ها گذرانده و خود یکی از دوره های فعالیت اقتصادی بشر است. تمام ملت ها "دوران اقتصاد بردگی" و یا دوره مبارزه بر علیه بردگی را در زمان واحدی نگذرانده اند و در تمام ملت ها هم بردگی حالت مشخص اقتصادی نبوده بلکه بطوری که در این مقاله ها دیده خواهد شد رژیم اقتصادی بردگی در بعضی از کشورها مانند یونان و روم با ظهور فئودالیسم از بین رفته و در پاره از ممالک دیگر مانند آمریکا و روسیه تا یک قرن پیش وجود داشته و در پاره کشورها مانند ایران از بردگان در فعالیت خاص اقتصادی یعنی تولید استفاده نمی کردند.

هاشم اعتماد سرابی نویسنده کتاب، در مورد موضوع کتاب می گوید: این نوشته ها یک قسمت از مقالاتی است که در این چند ساله در روزنامه خراسان چاپ شده است، چیزهایی که پیرامون مسائل مختلف نوشته ام. که البته مثل نماز آن مردک گلستان چیزی نبوده که به کار آید. از سستی و نقص اما چرا باز به شکل کتابی در می آید منکه هنوز از رنج شرم "اسائه ادب" فارغ نیامده ام، واقعه ایست مشکلم... احساسی است و امیدی گنگ و خام و اگر با این همه، کمک کوچکی به درک درست شده باشد خود را ماجور یافته ام.

این کتاب از مهم‌ترین و ارزنده‌ترین کتاب‌های تاریخی است که تماس بسیاری با تاریخ ایران دارد. نویسنده در این کتاب وقایع چین و مغولستان و تبت و هند و ترکستان و ماوراءالنهر و بالاخره خاورمیانه و به‌ویژه ایران را از ادوار ابتدای تاریخ انسانی تا اوایل قرن بیستم نمایانده است. در اینجا سه چهره مهیب و خونریز و مخرب عالم، یعنی آتیلا، چنگیزخان و تیمور که روم و ایران و چین را به خاک و خون کشیدند با قلم سحار نویسنده تصویر گردیده‌اند. این کتاب به تاریخ اقوام نیمه‌بربر آسیای میانه می‌پردازد. این اقوام که گاه چون سکاها و اسکیت‌ها از نژاد قدیم آریایی، گاه چون چنگیز و تیمور از نژاد مغول و گاه چون سلجوقیان از نژاد ترک هستند، همواره در طول تاریخ معضل بزرگ آسیا و اروپای شرقی بوده‌اند.

نام و آوازه سعدی و شهرت آثار گران‌قدر او دیری است که از مرزهای ایران و قلمرو زبان فارسی فراتر رفته و خطه‌ها و کشورهای دیگر را درنوردیده است. از این‌رو افزون بر ترجمه شعر و نثر او به دیگر زبان‌ها، پژوهش‌هایی که درباره شرح زندگانی وی و تحلیل و تفسیر اندیشه‌ها و نوشته‌هایش به زبان‌های مختلف توسط محققان صورت گرفته، اندک نیست. این کتاب یکی از اینگونه تحقیقات است که هانری ماسه، ایران‌شناس دانشمند و معاصر فرانسوی (1886 ـ 1969) تألیف کرده و ترجمه آن به دوست‌داران زبان و ادبیات فارسی و خوانندگان در این کتاب تقدیم شده است. این کتاب را نویسنده گویا به عنوان رساله دکتری خود نوشته و در سال 1919 در پاریس منتشر کرده است. هانری ماسه در این کتاب افزون بر تحقیق درباره سعدی و محیط زندگانی و شرح احوال او، به بحث در باب طرز تفکر و اندیشه‌های شاعر از جنبه‌های دینی و اخلاقی و فردی و اجتماعی و ... دست زده، و همچنین به نقد و تحلیل و تفسیر آثار مختلف شعر و نثر او هم پرداخته است.