کتابخانه مجازی ادبیات

گرچه گویش سبزواری یکی از لهجه‌های فارسی دری است و سالیان دراز شلاق زبان‌های ناهماهنگی چون زبان ترکی، مغولی، عربی و ... را بر شانه خود تحمل کرده و امروزه در قسمت نسبتا وسیعی از خاک ایران تکلم می‌شود، هرگز نمی‌توان آن را از لهجه‌های دیگر زبان فارسی برتر دانست. وقتی از گویش سبزواری سخن گفته می‌شود و اختصاصات دستوری یا واژه‌های آن بررسی می‌شود، نباید این تصور پیش آید که با یک گویش صددرصد ثابت سروکار داریم و بین افراد مختلفی که با آن گویش تکلم می‌کنند، وحدت کلمه و لفظ برقرار است. در این کتاب لغات و اصطلاحات گویش سبزواری با شواهدی از اشعار محلی این شهرستان گردآوری شده است.

زرقان شهری باستانی در میانه راه شیراز به تخت جمشید در دامنه کوه زرقان است. زرقان قدیم شامل محله‌های بزرگ جولاهگان، میان و لرها و محله‌های کوچک‌تر آخوندها، جهودها و حیدر بود. مجموعه این محله‌های درهم‌فشرده، پشت به کوه داده و دامن تا ابتدای دشت گسترده بود. برج‌وبارو و دروازه‌های کوچک و بزرگ شهر را در میان گرفته بود و از گسترش آن پیشگیری می‌کرد. در این کتاب مجموعه دوهزار مثال، اصطلاح، کنایه، تشبیه و پند و اندرز در لهجه فارسی مردم زرقان فارس گردآوری شده است.

این کتاب، حاصل تلاش چند ساله غلامرضا محمدی و حسین مسرت در باب آثار و زندگی مبارزاتی شاعر لب دوخته راه آزادی، فرخی یزدی (1318 – 1267 ش) است. او اولین مبارزه خود با ظلم و استبداد را در پانزده سالگی، در جشن نوروزی مدرسه مرسلین بروز داد و انتقاد او از مدیر منجر به اخراج وی و بعدها سرودن شعری بر علیه حاکم یزد نیز سبب زندانی شدن و لب دوختگی وی شد. فرخی بعد از آن به تهران آمد و از مشروطه خواهان شد. سپس روزنامه طوفان را برای بیان انتقاد به سیاست دربار، تأسیس کرد که مقالات تند او در عزل بزرگان و نخست وزیران وقت مؤثر بود. اما دولت استبدادی پهلوی او را برنتافت و سرانجام در زندان، با تزریق آمپول هوا، به زندگی او خاتمه دادند. آوردن مفاهیم و مبارزات سیاسی در قالب غزل از ابتکارات این شاعر آزادی خواه بود که شعر او را در میان معاصرین، شاخص و در غزل سیاسی سرآمد کرد. در این تحقیق، روزشمار زندگی، آثار و نشریات و روزنامه های وی تهیه شده و دیدگاههایی که در کتابهای مختلف توسط صاحبان اندیشه و قلم درباره این شاعر نامی بیان شده، جمع آوری شده است. همچنین فهرست اعلام، کتابها، نشریات و مجلات، احزاب، گروهها و ملیت ها نیز در پایان، تهیه شده است.