این مجلد شامل تصویرهای مختلف از آثار تمدن ساسانی در رشته های گوناگون هنر ایران در این دوره است و مطالبی که در مجلد اول این کتاب آمده است حاجت باین معرفی داشت. در برخی از موارد تصویرهای چند از یک اثر صنعتی چاپ شده است. این تصویرها تغییراتی را که در این اثر از زمانی که عکسهایی از آنها بدست آمده است نشان می دهد و شاید برای باستان شناسان بیش از دیگران سودمند باشد. ماخذ هریک از عکسها در ذیل آنها معرفی شده است. این کتاب به ضمیمه جلد اول منتشر شده است
کتاب تاریخ تمدن بشر از کهن ترین روزگار تا سده کتابی نوشته و چاپ شده در دو جلد است که در آن به اختصار ، به ویژگی ها و سیر تحولات جوامع انسانی و تمدن ها پرداخته می شود. در جلد اول این مجموعه ، طی سی و یک فصل ، سیر تمدن بشر از زمان پیدایش انسان و عصر سنگ تا سده های میانه بررسی و تبیین می شود. مخاطبان کتاب را با این مباحث مطالعه می کنند: پیدایش انسان و چیستی فرهنگ او؛ سپیده دم فرهنگ : عصر سنگ ؛ آستانه تاریخ : عصر مفرغ و آغاز عصر آهن ؛ تمدن مصر؛ تمدن دره دجله و فرات ؛ تمدن فنیقی و عبدانی ؛ مهاجرت های اقوام هند و اروپایی ، ایرانیان و فرهنگشان ؛ تمدن های خاور دور: تمدن هندی و چیستی ؛ بنیادهای تمدن یونانی ؛ تمدن یونانی تا عصر ارسطو؛ تمدن یونانی ماب ؛ بنیادهای تمدن رومی ؛ تمدن رومی ؛ علم و دانش یونانی _ رومی ، حقوقی رومی ؛ پیدایش مسیحیت ؛ رومی ها و بربرها؛ بیزانس : آفرینشگر و نگاهبان تمدن ؛ تمدن اسلامی ؛ بنیادهای یگانگی فرهنگی سده های میانه ؛ نوزایی کارو لنژی ؛ خاور زمین در سده های میانه ؛ تاثیر خاور زمین بر فرهنگ سده های میانه : عصر جنگ های صلیبی ؛ روستاییان و اشراف : ملک و قلعه اربابی ؛ شهرها و صنف ها: بازرگانی و صنعت ؛ فرهنگ الهام گرفته از دین ؛ زندگی دوباره علم و دانش در سده های میانه ؛ هنر سده های میانه ؛ زبان و ادبیات در سده های میانه ؛ فن آوری و ابداع های فنی سده های میانه ؛ حکومت متمرکز پادشاهی : پایان عصر زمینداری ؛ فرهنگ در پایان سده های میانه . کتاب با نقشه هایی از قلمروهای تمدن های یاد شده همراه است .
کتاب تاریخ تمدن بشر از کهن ترین روزگار تا سده کتابی نوشته و چاپ شده در دو جلد است که در آن به اختصار ، به ویژگی ها و سیر تحولات جوامع انسانی و تمدن ها پرداخته می شود. در جلد اول این مجموعه ، طی سی و یک فصل ، سیر تمدن بشر از زمان پیدایش انسان و عصر سنگ تا سده های میانه بررسی و تبیین می شود. مخاطبان کتاب را با این مباحث مطالعه می کنند: پیدایش انسان و چیستی فرهنگ او؛ سپیده دم فرهنگ : عصر سنگ ؛ آستانه تاریخ : عصر مفرغ و آغاز عصر آهن ؛ تمدن مصر؛ تمدن دره دجله و فرات ؛ تمدن فنیقی و عبدانی ؛ مهاجرت های اقوام هند و اروپایی ، ایرانیان و فرهنگشان ؛ تمدن های خاور دور: تمدن هندی و چیستی ؛ بنیادهای تمدن یونانی ؛ تمدن یونانی تا عصر ارسطو؛ تمدن یونانی ماب ؛ بنیادهای تمدن رومی ؛ تمدن رومی ؛ علم و دانش یونانی _ رومی ، حقوقی رومی ؛ پیدایش مسیحیت ؛ رومی ها و بربرها؛ بیزانس : آفرینشگر و نگاهبان تمدن ؛ تمدن اسلامی ؛ بنیادهای یگانگی فرهنگی سده های میانه ؛ نوزایی کارو لنژی ؛ خاور زمین در سده های میانه ؛ تاثیر خاور زمین بر فرهنگ سده های میانه : عصر جنگ های صلیبی ؛ روستاییان و اشراف : ملک و قلعه اربابی ؛ شهرها و صنف ها: بازرگانی و صنعت ؛ فرهنگ الهام گرفته از دین ؛ زندگی دوباره علم و دانش در سده های میانه ؛ هنر سده های میانه ؛ زبان و ادبیات در سده های میانه ؛ فن آوری و ابداع های فنی سده های میانه ؛ حکومت متمرکز پادشاهی : پایان عصر زمینداری ؛ فرهنگ در پایان سده های میانه . کتاب با نقشه هایی از قلمروهای تمدن های یاد شده همراه است .
تسلط نفیسی به تاریخ و ادبیات ایران، سبب شده بود تا آثار تازه و پژوهشی پدیدآورد و تعداد خیلیی از متنهای منثور و منظوم فارسی را به روشی علمی منتشر کند و از گمنامی بیرون آورد. کتابخانه شخصی و کمنظیری که به مرور وقت فراهم ساخته بود به او این امحل را میداد که به باارزشترین مآخذ تاریخی و ادبی دسترسی داشته باشد. نفیسی مطالب را در سه جلد جمع آوری کرده است. جلد اول : طالب اوف و علی اکبر دهخدا؛ جلد دوم : محمد مسعود ، علی دشتی ، جهانگیر جلیلی و بزرگ علوی؛ جلد سوم : صادق هدایت. کتاب شاهکارهای نثر فارسی معاصر از سعید نفیسی به ضمیمه مقدمه جامع و تاریخچه مبسوطی از تحول و تکامل نثر فارسی از آغاز ادبیات کنونی تا زمان حاضر تا زمان حاضر و تعریف سبکهای ادبی به روش اروپایی و تقسیمات آن و تطبیق آن با ادبیات ایران است که در سال 1336 توسط انتشارات کانون معرفت به چاپ رسیده است
خواجه حکیم افضلالدین کاشانی همه جا به لقب خویش معروف است و در هر کتابی که ذکری از او رفته، او را به عنوان «افضلالدین کاشانی» نام بردهاند و در عرف زبان فارسی به اسم «بابا افضل» مشهور است. رباعیات افضلالدین که اغلب آنها معروف و در اذهان مردم نقش بسته و در کتب مختلف استشهاد یا نقل کردهاند، در نسخهای خطی به تاریخ 1259 کتابت شده است. این نسخه دربرگیرنده 201 رباعی است که مصحح پس از مقابله با نسخه دیگری که در کتابخانه سلطنتی تهران نگهداری میشود و شامل 195 رباعی است و نسخه کتابخانه مجلس که شامل 310 رباعی است یا رباعیاتی که در رسائل افضلالدین ثبت شده یا در کتب دیگر به نام وی نوشتهاند و افزودن رباعیاتی که در بعضی از سفینهها یافت شده، مجموعهای گردآوری کرده شامل 482 رباعی و مقدمهای در زندگی، آثار و اشعار بابا افضل کاشانی و در این کتاب برای علاقمندان فراهم آورده است.