داستان بیژن و منیژه یکی از داستانهای آشنای شاهنامه، کتاب حماسی ایرانیان است. این داستان روایت عشق بیژن پسر گیو و منیژه دختر افراسیاب است. این کتاب داستان بیژن و منیجه به زبان گورانی است از داستانهای ملی ایران و روایت قدیم مناطق کردنشین از دکتر محمد مکری که در سال 1345 شمسی توسط انتشارات مرکز تتبعات علمی وزارت معارف فرانسه به چاپ رسیده است
این مجموعه شامل تمام شاهنامه است که برای راحتی خوانندگان جوان که به تاریخ و تمدن کشور خود علاقه دارند و می خواهند با شاهنامه آشنا شوند، به نثر ساده برگردانده شده و در سه بخش شامل: 1. بخش اساطیر 2. بخش پهلوانی 3. بخش تاریخی تنظیم شده است. بخش اساطیر از پادشاهی کیومرث شروع شده و تا مرگ فریدون ادامه دارد. بخش پهلوانی از پادشاهی منوچهر و ظهور خاندان سام شروع می شود و تا مرگ رستم و فرزندش فرامرز ادامه دارد و بخش تاریخی که با پادشاهی بهمن فرزند اسفندیار شروع شده تا مرگ یزدگرد و تسلط عربها بر ایران ادامه می یابد.
رستم و سهراب یکی از داستانهای غم انگیز شاهنامه است و داستان مرگ سهراب جوان را به تصویر میکشد که بر اثر جنگ با رستم، به دست پدر کشته میشود. سهراب پهلوان افسانهای در شاهنامه است که پدرش رستم و مادرش تهمینه دختر شاه سمنگان است. سهراب با سپاه تورانیان به نبرد ایران آمد و در جنگی تنبهتن با رستم کشته شد، درحالیکه همدیگر را نمیشناختند. تراژدی رستم و سهراب، تراژدی بیخبری است. کتاب حاضر شامل این عناوین است: فصل اول: حماسه ها، ساختار حماسه، خصوصیات عمده شعر حماسی فصل دوم: مختصات شاهنامه، دوره اساطیری، دوره پهلوانی، دوره تاریخی، حماسه سرایی پس از فردوسی فصل سوم: اسطوره چیست؟ حماسه و تراژدی، حماسه ها و اساطیر بابلی و سومری، حماسه گیل گمش، مهابهاراتا (حماسه ای از هند)، رامایانا، هومر و ایلیاد و اودیسه، انه اید (حماسه ای از روم)، دیگر حماسه های اروپایی، اعراب و حماسه فصل چهارم: سه دیدگاه بر حماسه رستم و سهراب، 1.دیدگاه استاد منوچهر مرتضوی، 2.دیدگاه استاد زرین کوب، 3.دیدگاه استاد مینوی، متن داستان رستم و سهراب.
مولف کتاب در مورد موضوع کتاب و علت تالیف کتاب میگوید: در این فرهنگ کوشیده ام که اسامی مختلف پرندگان را برحسب ترتیب حروف الفبا در گویشهای غرب ایران با مقایسه آنها با نام های فارسی و در صورت امکان با سایر لهجه های ایرانی بیاورم و حتی المقدور این نام ها را همراه با توصیفات مربوط به جانورشناسی (قدّ، وزن، رنگ،...) و اختصاصات زیستی (تغذیه، عادات، محیط زندگی، فصول مهاجرت،...) و همچنین با مواد مربوط به فرهنگ عامه (فولکلور) و بعضا توام با افسانه های مختصّ به پاره ای از آنها شرح دهم. در مواردی که تحقیقات دنبال شده اطمینان بخش بوده است نام های علمی (لاتینی) و همه جا پذیرفته شده در مجامع تخصصی بین المللی به انضمام نام فرانسه و نام خانوادگی آنها نیز ذکر گردیده است.
برای اکمال تاریخ و جغرافیای حدود کشور باستانی و پهناور ایران که می خواهد بر شالوده و بن استوار و کهن خود نسلی تازه نفس و معتمد به نفس و فرزندانی نامبردار متناسب با جهان امروزی بوجود آورد، هیچ چیز از شناسایی به احوال آن و مردمی که در نقاط گوناگون آن از سالیان پیش تاکنون با حفظ سنن ملی و مراسم محلی خود میزیند سودمندتر و لازمتر نیست بخصوص اینکه بعضی از این طوایف بر اثر کوششها و مجاهدات محلی خود در حفظ آب و خاک و مسکن خود خدماتی کرده اند که باید برای افراد ایلات دیگر و نسلهای آینده نمونه و سرمشق باشد. نویسنده این سطور چند سال قبل در ضمن مطالعات خود درباره لهجه های غرب ایران، تاریخچه، جامعی از ایلات کرد تهیه کرد و قسمتی از آنها را در ماموریتها و بازرسیهای فرهنگی خود بخصوص در هنگام تصدی اداره تعلیمات ایلات و عشایر کاملتر و برای چاپ آماده تر گردانید. از آن جمله کتاب حاضر درباره جغرافی و تاریخچه، ایل و طوایف سنجابی است که اینک قسمت اول آن که از سال 1327 شمسی در مجله یادگار به چاپ رسیده بود منتشر شده است