خوانساری یکی از گویشهای اصیل ایرانی است که به لحاظ تصریف افعال و برخی واژهها با فارسی تفاوت دارد. در بررسی حاضر، پس از گردآوری دادههای زبانی، ابتدا آواهای خوانساری استخراج و طبقهبندی شدهاند. آنگاه با تحلیل آواها، واجها و واجگونههای گویش مزبور تعیین شدهاند. در پایان، الگوهای ساخت هجایی و فرایندهای تغییر آوایی در گویش خوانساری شناسایی و معرفی شدهاند.
در مقدمه کتاب درباره لهجه خوانساری و ارتباط آن با دیگر لهجههای ایران نکاتی ذکر گردیده طی آن نمونهها و شواهدی نیز به دست داده شده است .بخش اصلی کتاب، فرهنگ واژگان خوانساری است که به ترتیب الفبا و با معانی فارسی فراهم آمده است .
زبان و لهجه خوانساری به صورت خودجوش و بر اثر گفتگوی مردم از سالها قبل به وجود آمده و به همین دلیل دارای هیچگونه قواعد دستوری یا املایی نیست؛ بنابراین نمیتوان آنها را قیاسی تصور کرد و همه اینها سماعی و نظری است. در این کتاب فرهنگ لغات خوانساری گرآوری شده است. ابتدا در مقدمه به دستور زبان فارسی و مطابقت لهجه و زبان خوانساری پرداخته شده و در فصلهای بعدی لغات، مشتقات لغات و ضربالمثلهای خوانساری گردآوری شده است.