کتاب حاضر پژوهشی است درباره پیشینه جغرافیایی، تاریخی، سیاسی، اجتماعی و اعتقادی (اهل حق) برخی مطالب کتاب بدین قرار است: کیفیت پیوند معنوی صفویه و اهل حق ;پیوستگی و گسستگی خاندانهای اهل حق ;عملکرد شاه اسماعیل صفوی با قیامگران اهل حق ;آل حق در سرزمینهای اسلامی همچون مصر، عربستان و ترکیه به مثابه داعیان صفویه و مبلغان تشیع علوی ;گزارشی مستند از قیامهای پیدرپی داعیان اهل حق از دوره صفویه تا عصر حاضر در ایران، عراق، ترکیه به ترتیب سنوات تاریخی.
محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.
سرزمین کهنسال دلاوران ایران باختری از نظر جغرافیای تاریخی و تاریخ مرموز و ناشناخته است. اگر آنطور که در خارج از ایران محققانی چون هرتسفلد، دمرگان، مینورسکی، رالنسن، سر ارول استین برای بررسی گذشته های این سرزمین کوشیده اند فضلای کشور نیز توجهی ابراز می داشتند. اینک بسیاری از زوایای تاریک تاریخ چند هزارساله میهن ما روشن شده بد. نخستین کتابی که درباره لرستان به چاپ رسید مجموعه ای از غلامرضا خان والی و انیس المسافر نام داشت. کتاب مذکور در بوشهر به چاپ رسیده و مشتمل بر آگاهی هایی در مورد جانوران شکاری و فرمانروایان لر از حسین خان والی تا زمان مولف است، پس از آن باید از جغرافیای نظامی لرستان تالیف سپهبد رزم آرا نام برد که مشتمل بر جغرافیای مناطق با توجه به جنبه نظامی انها و ورود قوای دولتی به لرستان و سرکوبی عشایر این منطقه می باشد. آقایان بهمن کریمی و محمدعلی امام شوشتری نیز چند صفحه ای از کتابهای جغرافیای تاریخی غرب ایران و تاریخ جغرافیایی خوزستان را به لرستان اختصاص داده اند. با این حال تا به امروز کتابی که منحصر به تاریخ یا جغرافیای تاریخی این قسمت از ایران باختری باشد تالیف نشده است.
در این کتاب، شرح حال و خاطرات ((سید مرتضی نجومی)) از خوشنویسان معاصر به طبع رسیده است .در این کتاب از احوال و آثار شخصیتهای بزرگ در زمینههای علمی، دینی و هنری سخن به میان آمده است .یادآور میشود این کتاب حاوی تصاویر و نمونههای هنری متعددی است .
نویسنده در این کتاب به بررسی تأثیر کردها در تاریخ فرهنگ و تمدن ایرانی پرداخته است. مباحثی که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته، عبارتند از: کردستان در بستر جغرافیای ایران بزرگ؛ کُرد در کتیبهها، کتابهای تاریخی و اسناد باستانی؛ کُردها و زبان و ادبیات فارسی؛ کُرد در شاهکارهای جاویدان ادب فارسی؛ کُردها و آیین و آداب و رسوم ایرانی؛ کُردها حافظان ادیان ایرانی؛ زبان، خط و آثار مکتوب کُردها در ایران.