موضوع این کتاب تذکره مانندی است در جهت معرفی شعر و شاعران لرستانی تالیف اسفندیار غضنفری امرائی که در سال 1364 منتشر شده است.
در این مجموعه سیزده مقاله درباره جنبههای مختلف تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، رجال شناسی و ادبی منطقه و مردم((لرستان)) با این عناوین گردآمده است : ((لرستان در دایرهالمعارف اسلام/ مینو رسکی زروان لرستانی))، ((سید جعفر کشفی/ مجتبی مقدسی))، ((یک روز از زندگانی گونگادین/ عبدالکریم جربزهدار))، ((بازگیرها/ علیداد برزویی))، ((پیشنهاد انضمام حکومت ولایات ثلاث به ایالت بروجرد و لرستان/ غلامرضا عزیزی))، ((چهار سند تاریخی درباره دالوندها/ حمیدرضا دالوند))، ((کارگزاران لرستان/ سید فرید قاسمی))، ((وجه تسمیه تاریخی بدرآباد/ سعادت خودگو))، ((نمایش در خرمآباد/ هرمز زندی))، ((قدم خیر/ توکل حیدرزاده خرمآبادی))، ((یک ترانه لری/ شیرین وطندوست))، ((سالنامه دانشسرای مقدماتی پسران بروجرد/ سید فرید قاسمی)) و ((یادگارهای ماندگار/ عبدالله آفاق)) .
سرزمین کهنسال دلاوران ایران باختری از نظر جغرافیای تاریخی و تاریخ مرموز و ناشناخته است. اگر آنطور که در خارج از ایران محققانی چون هرتسفلد، دمرگان، مینورسکی، رالنسن، سر ارول استین برای بررسی گذشته های این سرزمین کوشیده اند فضلای کشور نیز توجهی ابراز می داشتند. اینک بسیاری از زوایای تاریک تاریخ چند هزارساله میهن ما روشن شده بد. نخستین کتابی که درباره لرستان به چاپ رسید مجموعه ای از غلامرضا خان والی و انیس المسافر نام داشت. کتاب مذکور در بوشهر به چاپ رسیده و مشتمل بر آگاهی هایی در مورد جانوران شکاری و فرمانروایان لر از حسین خان والی تا زمان مولف است، پس از آن باید از جغرافیای نظامی لرستان تالیف سپهبد رزم آرا نام برد که مشتمل بر جغرافیای مناطق با توجه به جنبه نظامی انها و ورود قوای دولتی به لرستان و سرکوبی عشایر این منطقه می باشد. آقایان بهمن کریمی و محمدعلی امام شوشتری نیز چند صفحه ای از کتابهای جغرافیای تاریخی غرب ایران و تاریخ جغرافیایی خوزستان را به لرستان اختصاص داده اند. با این حال تا به امروز کتابی که منحصر به تاریخ یا جغرافیای تاریخی این قسمت از ایران باختری باشد تالیف نشده است.
ميرنوروز، مشهورترين شاعر لر زبان ميباشد كه آميختگي اشعارش با موسيقی لري، موجب فراگيري اشعار او در سرتاسر سرزمينهاي لر زبان شده است؛ به طوريكه كمتر كسي در اين مناطق يافت ميشود كه بيتي از او را از حفظ نداشته باشد. در مورد میرنوروز آنچه لازم و مورد علاقه باشد در اشعار میر استنباط می شود و باقدری دقت میتوان دریافت که این مرد با استفاده از امکانات موجود مدتها مشغول فراگرفتن علوم دینی – فلسفی و قسمت مهمی از معلومات متداوله عربی و پارسی بوده و در این امر به نوعی پیش رفته است که اکنون درک مفاهیم اشعار توحیدی و گفتار (معراجیه) ایشان بدون مراجعه و استعالت از قرآن مجید و تفاسیر و کتب فلسفه و احادیث امکان پذیر نمی باشد و آن قسمت از اشعار که در بحر هزج مثمن محذوف سروده شده بقدری عمیق و استادانه است که از پیروان سبک خراسانی نظایر آن را شاید فقط در آثار ناصرخسرو – خاقانی و معدودی دیگر از اساتید این فن بتوان یافت. از نظر بیان مفاهیم عشقی، صحنه آرایی و طنز و کنایه اشعار میرنوروز از شیوه سهل و ممتنع نظامی نیز متاثر بوده است، همان طوریکه بین مخزن الاسرار و خسرو و شیرین از حیث سبک و مضمون تفاوت کامل موجود می باشد میان دو قسمت سروده های میر نیز به همان اندازه تفاوت وجود دارد......
ميرنوروز، مشهورترين شاعر لر زبان ميباشد كه آميختگي اشعارش با موسيقی لري، موجب فراگيري اشعار او در سرتاسر سرزمينهاي لر زبان شده است؛ به طوريكه كمتر كسي در اين مناطق يافت ميشود كه بيتي از او را از حفظ نداشته باشد. در مورد میرنوروز آنچه لازم و مورد علاقه باشد در اشعار میر استنباط می شود و باقدری دقت میتوان دریافت که این مرد با استفاده از امکانات موجود مدتها مشغول فراگرفتن علوم دینی – فلسفی و قسمت مهمی از معلومات متداوله عربی و پارسی بوده و در این امر به نوعی پیش رفته است که اکنون درک مفاهیم اشعار توحیدی و گفتار (معراجیه) ایشان بدون مراجعه و استعالت از قرآن مجید و تفاسیر و کتب فلسفه و احادیث امکان پذیر نمی باشد و آن قسمت از اشعار که در بحر هزج مثمن محذوف سروده شده بقدری عمیق و استادانه است که از پیروان سبک خراسانی نظایر آن را شاید فقط در آثار ناصرخسرو – خاقانی و معدودی دیگر از اساتید این فن بتوان یافت. از نظر بیان مفاهیم عشقی، صحنه آرایی و طنز و کنایه اشعار میرنوروز از شیوه سهل و ممتنع نظامی نیز متاثر بوده است، همان طوریکه بین مخزن الاسرار و خسرو و شیرین از حیث سبک و مضمون تفاوت کامل موجود می باشد میان دو قسمت سروده های میر نیز به همان اندازه تفاوت وجود دارد......