رساله حاضر که نام ادوات شعر و مقدمات شاعری بر آن نهاده ایم منتخب خاتمه کتاب المعجم فی معاییر اشعار العجم مفصل ترین تالیف معتبر فارسی در عروض و قافیه و بدیع و نقد الشعر است. مصنف این کتاب شمس الدین محمد بن قیس رازی از ادیبان نکته سنج و دقیقه یاب سده های ششم و هفتم هجری است. منظور از فراهم آوردن این کتاب، یکی این بوده که خواننده گرامی با نثر جزل و استوار این کتاب اشنا شود و دو دیگر آنکه از شیوه نقدالشعر قدیم فارسی آگاه گردد. البته بعضی از آنچه شمس قیس در این باب آورده امروز بی بنیاد می نماید. همچنانکه بسیاری از نکات و اشارات وی در نقد شعر، هنوز مقبول و معتبر است.

منابع مشابه بیشتر ...

5f81eae15a375.jpg

منتخب المعجم فی معاییر اشعار العجم (با شرح لغات و عبارات و توضیح نکات ادبی)

شمس الدین محمد بن قیس رازی

کتاب حاضر برگزیده‌ایست از نثر کتاب المعجم فی معاییر اشعار العجم از آثار گرانقدر شمس قیس رازی. کتاب المعجم فی معاییر اشعارالعجم مشتمل است بر سه فن: عروض، قافیه، نقدالشعر که در سنه 614 در شهر مرو نوشتن آن آغاز گردید. نثر شمس قیس نثری است پخته و جزیل از نوع کلیله و دمنه بهرامشاهی و مرزبان نامه و نظایر آن، و اکثرمتمایل به صنایع بدیعی است، نهایت آنکه ذوق سجع پردازی و سلیقه جناس آفرینی نوشته او را به تکلف نکشانده و طبع صنعت آرای، معنی را فدای لفظ نساخته است.همچنین می‌توان نثر این کتاب را طلایه ظهور نثر مشکل قرن هفتم و هشتم قرار داد که منشیان بزرگ مانند عطاملک جوینی و رشیدالدین فضل‌الله و خواجه نصیرالدین طوسی آن را رواج دادند و دنباله‌اش به ظهور تاریخ وصاف کشیده شد که نمونه کامل نثر مغلق، مصنوع فارسی است. با اینهمه جای آن دارد که شمس قیس را همپایه نثرپردازان بلند پایه نثر دری بدانیم و نثر او را بازمانده نثر شیوای غزنوی و سلجوقی محسوب داریم