کتاب افکار و عقاید محتوی هفت بخش کتاب نظم و نثر حاوی افکار و عقاید قریب 300 تن از نویسندگان بزرگ آمریکایی، روسی، آلمانی، فرانسوی، انگلیسی، هلندی ... است.
اگر آرمانها و دیدگاههای عصر روشنگری در قرن هفدهم وهیجدهم و در زمان شکلگیری تحت سیطرۀ روح نئوکلاسیسم قرار داشت،هنگام ظهور تفصیلی اجتماعی - سیاسی خوددر هیئت ایدئولوژیها و گرایشهایی چون«ناسیونالیسم»،«ژاکوبنیسم»،«بلشویسم»و در قالب انقلابها و نهضتهای اجتماعی - سیاسی رادیکال ذیل روح رمانتیسم بود که تداومیافت و در قالب شخصیتهایی چون ربسپیر،روسو و لنین تجسم یافت. اگرچه در رمانتیسم اجتماعی ساختار اصلی شخصیتها و حتیتا حدودی چگونگی شرح مسائل اجتماعی در داستانها صبغۀرمانتیک داشت و از پرداختهای رئالیستی دور بود،همینکه نویسندگان رمانتیک اجتماعی به مسائلی چون فقر و فساد و بیعدالتی طبقاتی و مبارزات فرودستان جامعه توجه میکردند و شخصیتهای اصلی آثار خود را به جای اشراف دلشکسته و عاشقپیشه،محرومان،فقرا و قربانیان مفاسد و بیعدالتیهایاجتماعی قرار میدادند از تحول و آغاز مقطع تازهای در حیات رمانتیسم ادبی حکایت میکردند که آن را رمانتیسم ادبی،اجتماعی نامیدهایم.
یکی از مشخصات قرن بیستم فزونی مطبوعات آنست. امروز نوشتن مانند حرف زدن امری عادی شده. با وجود این نسبت به قرن نوزدهم آثاری که واقعا بشود آنها را شاهکار نامید رو به کاهش نهاده. علت چیست؟ به عقیده نگارنده علتش اینست که نویسندگان قرن بیستم به سرعت می نویسند، کم فکر و مطالعه می کنند و زیاد به مطلب شاخ و برگ میدهند. بوفون می گوید: خوب نوشتن یعنی خوب فکر کردن، خوب حس کردن، خوب بیان کردن و این سه کار نیاز به فکر و روح و ذوق خوب دارد. بوفون فراموش کرده است که خوب نوشتن حوصله و وقت هم لازم دارد ولی امروزه مردم به قدری گرفتارند که حوصله اینکه قسمت اعظم اوقات خود را به مطالعه و تفکر عمیق بگذرانند ندارند. نتیجه این روش همین اوضاعی است که ملاحظه میکنید. قدماء در نوشتن واقعا زحمت می کشیدند فردوسی سی سال زحمت کشید تا شاهنامه را نوشت...