در این مقاله ابتدا به واژهنامه دساتیر و مصوبه مجلس شورای اسلامی در خصوص ممنوعیت به کارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه اشاره شده و همچنین تعدادی از واژههای ساخته شده توسط افراد غیرمتخصص و غیرمسئول و معایب این گونه واژهگزینی ذکر شده و سپس تعدادی از اصول و ضوابط واژهگزینی مطرح گردیده است. در نهایت دگرگونیهای واژگانی، معنایی و بسامدی، که بر اثر گذشت زمان در زبان پدید آمده به طور اختصار شرح داده شده و نیاز جامعه به واژهگزینی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
این کتاب در چهار بخش به زبان شناسی پرداخته است. بخش اول متشکل از هفت فصل به این مباحث پرداخته است: پیشدرآمدی بر زبانشناسی، زبان و وابستهها و مختصات آن، دگرگونی در زبان، عادات و نمای زبان، رابطه زبان با زمان و تبار و خط، دستور در زبان، و حوزه معنی. بخش دوم کتاب اختصاص به خانوادههای زبانی دارد که از پنج فصل به این ترتیب تشکیل شده است: کلیاتی درباره خانوادههای زبانی، زبانهای هندواروپایی، زبانهای سامی، خانواده زبانهای آلتائی، و زبانهای منفرد و تحت بررسی. بخش سوم کتاب درباره زبانهای باستانی ایران است که از این فصول تشکیل شده است: زبانهای ایرانی باستان، زبانهای ایرانی میانه، زبانهای ایرانی جدید. بخش پایانی کتاب بررسی مختصری درباره زبانهای غربی ایرانی است.
یکی از دگرگونیهای مهمی که در زبانهای ایرانی هنگام انتقال از مرحله باستان به مرحله میانه روی داده، فروریختن بنای صرفی نام، یعنی حذف شدن اجزاء پسین کلمه است که رابطه نحوی آن را با اجزاء دیگر جمله بیان میکرده است. در این کتاب ساختمان کلمه در تاریخ زبان فارسی بررسی شده است.