کتابخانه مجازی ادبیات

رجال زیر ذره بین کتابی است در مورد خصوصیات اخلاقی و روحی گروهی از رجال مملکتی که توسط بهرام منهاج گردآوری شده است

کتاب حاضر که مشتمل بر یادداشت های مربوط به "رجال" و یک مقاله مفصل و بالنسبه منسجم زیرعنوان "فایده تاریخ" یا "روش تحقیق" است به عنوان مجلد اول "یادداشت های مینوی" به پیشگاه اهل علم و تحقیق عرضه می گردد. در اجرای طرح کلی تنظیم، تدوین و چاپ مجموعه دستنوشته های استاد، ما پایه کار خود را آغاز بر بخش عمده یادداشت ها که تفکیک و عنوان بندی شده است، قرار دادیم. البته حق این بود که قبل از اقدام به چاپ یادداشت ها، نوشته های پراکنده و مغشوش هم مورد بررسی و موضوع یابی قرار گرفته باشد و مطالب ذیربط در میان یادداشت های بخش اصلی توزیع شده باشد، لیکن چون این کار اولا نیاز به زمان بیشتر داشت و در نتیجه چاپ مجموعه یادداشت ها به خاطر آن تا مدتی نامعلوم به تعویق می افتاد و ثانیا کمیت این برگه های مغشوش چنانکه گفته شد آنچنان قابل توجه نیست که کمبود آن فعلا بر طرح کلی کار به لحاظ کیفی اثر منفی بگذارد و ثالثا چنانکه آمد چون هنوز هم کتب بسیاری در کتابخانه مینوی وجود دارد که استاد بر آن ها حاشیه نویسی کرده و این حواشی نیز الزاما باید در آینده بر مجموعه یادداشت ها اضافه شود؛ بنابراین بهتر دیدیم عجالتا عمده یادداشت ها به تدریج چاپ و نشر گردد و همزمان با آن برگه های پراکنده و مطالب حواشی کتابها هم استخراج تفکیک و تدوین شود تا در چاپ بعدی "یادداشت های مینوی" به عناوین ذیربط الحاق گردد. اهم عناوین موضوعی یادداشت های بخش اول- اصل دستنوشته ها اینهاست: رجال؛ روش تحقیق؛ تصوف؛ فردوسی و شاهنامه؛ دستور زبان فارسی؛ اشتقاق سازی عامیانه؛ عروض؛ بدیع و قافیه؛ سفرنامه ها؛ درباره مولوی و کسان او؛ مولویان، سلطان ولد و مابعد او؛ نوروزنامه و خیام؛ ویس و رامین، ناصرخسرو و اسمعیلیه؛ درباره مویسقی، جامی؛ عبیدذاکانی و موش و گربه، نسخه های خطی ترکیه و انگلیس؛ یوسف و زلیخا، نظام الملک و سیاست نامه و ...

این فهرست شامل بخشی از نسخه های خطی مجموعه ای است که روزگاری در کالج فورت ویلیام کلکته محفوظ بود و آن، در اصل، تکمله ای است بر فهرست نسخه های خطی کالج فورت ویلیام حاضر به همت کتاب خانه آرشیو ملی هند در دهلی تکثیر شده است. در این فهرست نیز نسخ خطی در موضوع های گوناگون معرفی شده است.

کالج فورت ویلیام را در سال 1800 مارکیز ولسلی تأسیس کرد. این کالج کم‌کم به یکی از مهم‌ترین مراکز شرق‌شناسی بدل شد و در آن شماری از محققان هندی و انگلیسیس برای تجدید حیات زبان‌های گوناگون هندی، در زمینه لغت‌شناسی مشغول به کار شده‌اند. این فهرست شامل بخشی از نسخه‌های خطی مجموعه‌ای است که روزگاری در کالج فورت ویلیام کلکته محفوظ بود و آن در اصل تکمله‌ای است بر «فهرست نسخه‌های خطی کالج فورت ویلیام حاضر» به همت کتابخانه آرشیو ملی هند در دهلی تکثیر شده است. در این فهرست نسخ خطی در موضوع‌های گوناگون معرفی شده است.