کتابخانه مجازی ادبیات

امروزه اختصارات به یکی از اجزای جدایی ناپذیر متون خارجی تبدیل و کالاها کتب مجلات و سایر متون انگلیسی همه به نوعی با آنها عجین شده اند. برای تمامی اشخاص که هرچند گذرا با متون انگلیسی سروکار پیدا نموده باشند، بارها اتفاق افتاده است که به منظور یافتن یک اختصار ساعت ها وقت خود را صرف جستجو در منابع و فرهنگ های عمومی و تخصصی متعدد نمایند، و دردآور زمانی است که با وجود تمامی این جستجوها و اتلاف وقت ها نتیجه ای نیز حاصل نگردد. متاسفانه فرهنگ هایی که اندکی به اختصارات عمومی پرداخته اند، فاقد اختصارات تخصصی می باشند و آنها که اختصارات تخصصی را دارا هستند اختصارات عمومی را از نظر دور داشته اند و در این میان هر دو، تنها به اختصاراتی پرداخته اند که از نگاه مولف مهم می نموده اند و هیچ کدام از جامعیت برخوردار نیستند. همین امر سبب شده تا پیش از پیش ضرورت وجود منبعی جامع که تمامی اختصارات را یکجا گرد آورده باشد احساس گردد فرهنگ حاضر، دقیقا برای پاسخ به این نیاز به رشته تحریر در آمده است. در این فرهنگ سعی بر آن بوده که تمامی اختصارات عمومی زبان انگلیسی و همچنین اختصارات تخصصی رشته های مختلف علوم در حد توان گردآوری شوند. علاوه بر این به منظور غنای هر چه بیشتر کتاب 21 ضمیمه بسیار کاربردی نیز به انتهای کتاب اضافه گردید که برای تمامی علاقمندان زبان انگلیسی به خصوص مترجمین بسیار مفید خواهد بود.

بدرالدّین هلالی استرآبادی مشهور به «هلالی جغتایی» اواخر قرن ۹ در استرآباد، گرگان کنونی چشم به جهان گشود. اصالت وی به ترکمن‌های جغتای بازمی‌گردد. در دورۀ جوانی به سبب شعردوستی وزیر تیموریان، امیر علی‌شیر نوایی به هرات رفت و در آنجا ساکن شد. هلالی شیعه مذهب بود و در سال ۹۳۶ ه.ق بر سر اختلافات مذهبی در هرات کشته شد و در همان‌جا به خاک سپرده شد. شهرت او بیشتر به خاطر غزلیات و مثنوی «شاه و درویش» او است که به زبان آلمانی نیز ترجمه شده است. «صفات‌العاشقین»، «لیلی و مجنون» و «دیوان اشعار هلالی جغتایی» دربردارنده سایر اشعار او است. کتاب حاضر شصت و شش تضمین از غزلیات هلالی جغتایی است اثری از حیدر تهرانی متخلص به معجزه که در سال 1370 توسط انتشارات پیام آزادی منتشر شده است.

تابو‌ها مقولات و مفاهیمی است که به واسطه حرمت عرفی یا اجتماعی و دینی از ذکر یا استفاده آن می‌پرهیزند. این حرمت و ناخوشایندی تابوها، انسان را به پردازش مفاهیم ناخوشایند، زشت، خشن و گستاخانه، در قالبی زیبا، خوشایند و پسندیده و دور از صراحت لهجه سوق داده است که از این شیوه معناپردازی به حسن تعبیر یاد شده است. مقوله حسن تعبیر از آغاز پژوهش‌های زبانی و ادبی در کانون توجه علمای زبان و منتقدان مسلمان قرار گرفت، به گونه‌ای که بیشتر آنان به معرفی و نام‌گذاری و تحلیل شیوه‌ها و انگیزه‌ها و گستره معنایی این رفتار زبانی پرداختند. قدما در زمینه نام‌گذاری این شیوه معناپردازی، گاه برابر نهادهایی به کاربرده‌اند، مانند «التلطُف»، و گاه از شیوه‌های ساخت حسن تعبیر، مانند «الکنایه» برای نام‌گذاری آن بهره جسته‌اند. حوزه معنایی حسن تعبیر در زبان عربی، امور جنسی، رخدادها و پدیده‌های ناگوار همچون مرگ، بیماری است. رعایت ادب و شرم، کاستن از بار منفی تعابیر صریح و تلطیف آن، بدبینی و ترس، نزاکت‌مداری، تفنن و نوجویی و تکریم و بزرگداشت، مهم‌ترین انگیزه‌های این رفتار زبانی را سامان می‌دهند. این نوشتار، به جایگاه مقوله «حسن تعبیر» در نقد ادبی، به بازشناسی این رفتار زبانی و انگیزه‌های کاربرد و شیوه‌های ساخت آن می‌پردازد و به فراخور مقام از دیدگاه‌های قدما نیز بهره خواهد جست.

محور اصلی این مقاله، اثبات حاکمیت جوّ سوررئالیستی بر اولین مجموعه از داستان‌های کوتاه زکریا تامر، با عنوان «صهیل الجواد الابیض» است. این نویسنده معاصر سوری اگر چه در اولین گام‌های ادبی خود تحت تأثیر مستقیم آثار برجسته جهانی از قبیل آثار سارتر، کامو و کافکا بوده است، اما توانست است جسورانه قالب‌های کلاسیک را درنوردیده و به مکاتب ادبی وجهه محلی دهد. تامر از جنبش‌های ادبی متأثر شد تا با استفاده از آنها به بیان مشکلات بومی و منطقه‌ای خود بپردازد. احساس پوچی، مرگ اندیشی، پناه‌بردن به عالم رؤیا و خیال‌پردازی نمونه‌های معدودی از ادبیات سوررئالیستی است که وی هنرمندانه آن را در این مجموعه به تصویر کشیده است. در این پ‍‍ژوهش، نخست مهم‌ترین اصول و مبانی سوررئالیسم را بر شمرده‌ایم، تا با تکیه بر این مبانی، رد پای این مکتب تأثیرگذار ادبی را در این مجموعه دنبال کنیم. لازم به ذکر است، کل مجموعه که شامل یازده داستان کوتاه می‌باشد دستمایه این پژوهش قرار گرفته است تا با استناد به نمونه‌هایی از تصاویر ارائه شده، حاکمیت تفکر سوررئالیستی بر این اثر ادبی را اثبات کنیم.