کتابخانه مجازی ادبیات

برای ترجمه اشعار، شعرها به تمامی از متن اصلی آنها به زبان آلمانی به فارسی برگردانده شده است. شیوه مترجم بدانگونه بوده است که جوهر کلام شاعر در قالب شعر فارسی ریخته شود. و این او را ناگزیر کرده که ضمن وفاداری به متن اصلی تغییراتی را متناسب با شعر فارسی بپذیرد. زیرا اگر شعر شاعران غیرفارسی را عینا واژه به واژه به فارسی برگردانیم چیزی خواهد شد خشک و چه بسا که زیبایی کلام شاعر و گاه حتی خود مفهوم نیز در ترجمه رنگ خواهد باخت...

مجموعه شعر چهل کلید سروده سیاوش کسرایی است. او در سال ۱۳۰۵ در اصفهان متولد شد. وی سرودن شعر را از جوانی آغاز کرد.بسیار زود به همراه خانواده اش به پایتخت آمد. او در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران درس خواند و علاوه بر فعالیت‌های ادبی و سرودن شعر، عمری را به تکاپوهای سیاسی (حزب توده ایران) گذراند. اما سرانجام، ناگزیر از مهاجرت شد و دوازده سال پایانی زندگی اش را ابتدا در کابل و سپس در مسکو بسر برد. وی سال‌های پایانی عمر خویش را دور از کشور خود و در تبعید در اتریش و شوروی گذراند؛ وی در سال ۱۳۷۴ به دلیل بیماری قلبی در وین، پایتخت اتریش در سن ۶۹ سالگی بر اثر بیماری ذات الریه زندگی را بدرود گفت و در گورستان مرکزی وین (بخش هنرمندان) به خاک سپرده شد.

تصاویر شعری، از عناصر اصلی شعر است و یکی از معیار‏های مهم نقد شعر نزد ناقدان ایرانی و عرب در همه دوره‏ها به‏شمار می‌رود. در دوره معاصر، توجه به این جنبه از زیبایی‌شناختی شعر از‏سوی ناقدان دو زبان مورد بحث، بیشتر شد؛ تا جایی که برخی ناقدان برجسته فارسی و عربی، آثاری مستقل را در این حوزه، تألیف کردند. کمال ابو‏دیب و دکتر محمد‏رضا شفیعی کدکنی، از‏جمله این ناقدان هستند که در آثار ارزنده خود، دیدگاه‏هایی جدید و روشن را در‏حوزه صور خیال، طرح کرده‏اند. بررسی آثار ابو‏دیب درباره صور خیال شعری، بیانگر نگاه کلی ناقد به این پدیده زیبایی‏شناختی است و پژوهش او در‏واقع، کاوشی در ساختار زبانی اثر ادبی، به‏شمار می‏رود. این ناقد بر دیدگاه عبد‏القاهر جرجانی ـ که تصاویر شعری را از عناصر اصلی، بلکه زنده و پویا در خلق اثر هنری می‏داند ـ صحه گذاشته و تأکید کرده است. وی هماهنگی میان سطح معنایی و روان‏شناختی را از عوامل پویایی و غنای صور شعری، به‏شمار آورده و آن را از دستاورد‏های عبد‏القاهر جرجانی دانسته است و با تکیه بر دستاورد‏های جرجانی در این شکل از نقد کوشیده است تا غنای میراث ادبی خود را در این حوزه، اثبات کند. اندیشه‏های شفیعی در کتاب صور خیال در شعر فارسی، ژرف‏اندیشی و نگاه نافذ او را به این جنبه از نقد شعر نشان می‏دهد. وی صور خیال را مجموعه‏ای از تصور‏های بیانی و مجازی دانسته و روش او در این حوزه از نقد،بر‏عکس شیوه ابو‏دیب، جزئی و تفصیلی است. این ناقد همچون ابو‏دیب، روش تطبیقی را انتخاب کرده و پس‏از شرح مسائل نظری در این حوزه، آنها را با نمونه‏های شعری، تطبیق داده است. نگاهی انتقادی همراه ‏با بیان اندیشه‏های نقد جدید درباره تصاویر شعری و تألیف کتاب مستقل در این حوزه، ما را بر آن داشت تا به بررسی و مقایسه دیدگاه‌های این دو ناقد در‏حوزه تصاویر شعری بپردازیم.

بی‌شک، رنگ از عوامل مهم خلق اثر هنری، بویژه شعر است. شاعر در آفرینش اثر خود گاه رنگ را به خاطر زیبایی‌های حسی به کار می‌گیرد تا ارزش‌های درونی آن را پدیدار سازد، اما گاهی هم هنرمند از این مراحل پا فراتر نهاده و مفاهیم نمادین رنگ‌ها را موضع توجه خود قرار می‌دهد تا از این راه، مفاهیم ذهنی خود را به کمک رنگ‌های درخشان به صورت نماد به تصویر کشد. در این میان وسعت دید و نگاه عمیق شاعران معاصر به پدیده‌های هستی در کنار آگاهی آنها از اثرات مختلف رنگ‌ها سبب می‌شود که رنگ‌ها در اشعار آنها جلوه و نمود زیبایی پیدا کند. ظاهراً در میان رنگ‌های موجود اطراف شاعر، رنگ سبز بیش از دیگر رنگ‌ها توجه شاعر نوپرداز، عبدالمعطی حجازی را به خود جلب کرده؛ چرا که رنگ غالب روستا، محبوب و معشوق واقعی شاعر است، ضمن اینکه معانی نمادین جدیدی هم یافته است؛ در مقاله حاضر تلاش شده تا جایگاه این رنگ در تصاویر شعری این شاعر و معانی و دلالت‌های نمادین و برخی جنبه‌های زیباشناختی آن تبیین شود. بررسی رنگ سبز در اشعار حجازی مبین این است که سبز پربسامدترین رنگ در شعر حجازی و رنگ غالب همه دفاتر شعری اوست که خود بیانگر علاقه شاعر و گرایش او به این رنگ است و یا نگاه خاص شاعر به روستا موجب گشته شهرگریزی و اشتیاق بازگشت به روستا اصلی‌ترین عامل در جهت نمادین شدن این رنگ در اشعار او باشد.