کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب بر آن است تا به شیوه‌ای تحقیقی و مستند به منابع و مدارک مربوط، نشان دهد اولا فرهنگ و شعر و ادب فارسی، در ورای اشارات و تلمیحات و رموز و مظاهر گوناگون، بر چه پشتوانه سرشاری از اندیشه و ادراک تکیه دارد، دوم اینکه روشن کند درک ابعاد هنری و غنای فرهنگی آن بدون اطلاع از این اشارات و کنایه‌ها و اسرار و رموز ممکن نیست. بسیاری از علاقمندان به ادبیات هنگام مطالعه داستان و شعر با شخصیت‌ها، روایت‌ها و مکان‌هایی که در اثر آمده آشنا نیستند؛ به همین دلیل شاید نتوانند به لایه‌های عمیق‌تری از درک داستان دست پیدا کنند. بنابراین مطالعه آثاری همچون این کتاب می‌تواند روایات نهفته و اصطلاحات ناشناخته را به مخاطب بشناشاند. کتاب به شکل الفبایی طراحی شده و هر توضیح و مرجع موردنیازی به صورت مدخل ارائه شده است. در هر مدخل، مثال‌هایی از اشعار و متون ادبی ارائه شده تا درک موضوع راحت‌تر و شیرین‌تر شود.

در این نوشتار مبنا بر شناخت قسمتی از زندگی فرهنگی ایل تاریخ‌مدار بختیاری قرار دارد و سعی شده تا ریشه‌های پیدایش نوع نماد یعنی خاستگاه آنها و همینطور بررسی تطبیقی آنها با مذهب، باورها و انگاره‌هایی که در زندگی ایل بختیاری جاری بوده و سرچشمه بسیاری از امور نظری و عملی بوده است مورد کنکاش قرار گیرد. همه نمادها شاید کاربرد امروزی نداشته باشند و یا در همه مناطق بختیاری نشین قابل مشاهده نباشند، اما اگر زندگی بختیاری‌ها را در گذشته‌های دور و مکان های اصیل عشایری بررسی کنیم کاربرد نمادها را بهتر و بیشتر به روستائیان و یا شهرنشینان بختیاری می‌توانیم بیابیم. کتاب حاضر تالیف حسین مددی در سال 1386 توسط انتشارات مهزیار منتشر شده است.

موسيقي، يكي از اسباب و علل مقبوليت شعر نزد خواننده و شنونده است. اين پديده در شعر جهاني، كه در بيشتر زبان‌هاي دنيا شناخته شده، به چشم مي‌خورد. هر شعري، به عنوان يك پديده جهاني و در عين حال ملي و محلي، ميزان توفيق و ماندگاريش بستگي به ميزان بهره‌مندي آن از موسيقي دارد. موسيقي شعر، داراي دامنه پهناوري است. وزن و منشا آن در ميان ملل مختلف ممكن است سرچشمه‌هاي گوناگون داشته باشد، چنانكه در شعر عرب مي‌توان آنرا به آهنگ پاي شتران كه در صحرا گام مي‌زنند نسبت داد اگر چه شاعران عرب غالبا استفاده از شكل تفعيله را اختيار نموده و در مواردي اندك ميان شكل سنتي و نوين آن تلفيق ايجاد نموده‌اند ولي از توانايي‌هاي موسيقي سنتي نيز بهره‌مند بوده‌اند. اين پديده، در شعر فلسطين هم قابل ملاحظه بوده و شاعران به خود اجازه داده‌اند از آزادي ساختار موسيقي برخوردار باشند. خواننده قصايد سميح القاسم بعنوان يكي از شعراي فلسطيني، با اندكي ذوق و معلومات قادر به تشخيص موسيقي بيروني و دروني آنها خواهد بود.

فمینیسم، جنبشی سازمان یافته برای دفاع از حقوق زنان است که ریشه‌های آن به دوره‌های روشنگری اروپا و بیداری آن از خواب قرون وسطی می‌‌رسد. این جنبش در سراسر تاریخ طولانی خود، خواهان براندازی نظام مردسالار و از بین بردن سیطره تبعیض جنسی بوده است. فمینیسم به طور رسمی فعالیت خود را از اواخر قرن هجدهم میلادی آغاز نمود و از آن پس نیز دوران پرفراز و نشیبی را پشت سر نهاد. سه موج مشهور این نهضت از مهم‌ترین فعالیت‌های آن به شمار می‌رود که "حفظ حق رأی برای زنان" و "تأکید بر تفاوت‌ها و نابرابری‌های نژادی و اقتصادی" از جمله برجسته‌ترین اهداف آن محسوب می‌شوند. پس از جنبش فمینیسم، نقد فمینیستی نیز در پی انعکاس صدای زنان و تجربیات ایشان در ادبیات برآمد و از نیمۀ دوم قرن بیستم، فعالیت‌های خود را آغاز نمود. این نقد در تاریخچۀ خود آثار برجسته نویسندگان مشهوری را تجربه نمود که ویرجینیا وولف و سیمون دوبوار از جمله آنانند. دفاع از مطالبه حقوق زنان، به مرزهای جغرافیایی خاصی محصور نشد و مناطق مختلفی از جمله کشورهای عربی را نیز دربرگرفت. در میان سرزمین‌های عربی، مصر نقش متمایزی را ایفا نمو و سه مرحله بومی از نهضت فمینیسم را تجربه کرد. محمد حسین هیکل نویسنده برجسته مصری، از جمله کسانی بود که در مرحله سوم از نهضت یادشده و تحت تأثیر جنبش آزادی زنان، دست به قلم برد و آثار برجسته‌ای از خود به جای نهاد. هیکل با اثر مشهور خود "زینب"، اندیشه فمینیسم را در پس تمامی صحنه‌های این رمان به نمایش گذارد و به عقیده برخی، افکار پدر نهضت آزادی زنان را بازگو نمود. مقاله حاضر در پی آن است تا ضمن نشان دادن جلوه‌های فمینیستی رمان زینب، به تحلیل و بررسی آنها نیز مبادرت ورزد.