کتابخانه مجازی ادبیات

این مجموعه شرح، حاصل تحقیق و تتبع فراوان و گسترده در بسیاری شروح معتبر و برجسته مثنوی و آثار ارزشمند تصوف و کلام و فلسفه و فقه و تفسیر و ادب پارسی و عربی است. از مزایای دیگر آن می توان از به دست دادن مآخذ داستان های مثنوی و تعریف فراخور شرح از اصول مهم و عمده تصوف و فلسفه و کلام و فقه و شرح لغات و تعبیرات و مصطلحات و حرکت گذاری بر روی کلمات دشوار و نیز شرح اعلام آن یاد کرد. اشتمال این کتاب بر بسیاری فواید علوم عقلی و نقلی و ادبی راهنمای بس سودمندی است در کار مطالعات و پژوهش بعدی خواننده علاقه مند به تصوف و عرفان اسلامی و ادب فارسی. در این مجموعه، مرحوم استاد فروزانفر دفتر اول را تا جزو سوم شرح کرده اند، و ادامه شرح را تا پایان دفتر ششم، استاد دکتر شهیدی به عهده گرفته اند.

این مجموعه شرح، حاصل تحقیق و تتبع فراوان و گسترده در بسیاری شروح معتبر و برجسته مثنوی و آثار ارزشمند تصوف و کلام و فلسفه و فقه و تفسیر و ادب پارسی و عربی است. از مزایای دیگر آن می توان از به دست دادن مآخذ داستان های مثنوی و تعریف فراخور شرح از اصول مهم و عمده تصوف و فلسفه و کلام و فقه و شرح لغات و تعبیرات و مصطلحات و حرکت گذاری بر روی کلمات دشوار و نیز شرح اعلام آن یاد کرد. اشتمال این کتاب بر بسیاری فواید علوم عقلی و نقلی و ادبی راهنمای بس سودمندی است در کار مطالعات و پژوهش بعدی خواننده علاقه مند به تصوف و عرفان اسلامی و ادب فارسی. در این مجموعه، مرحوم استاد فروزانفر دفتر اول را تا جزو سوم شرح کرده اند، و ادامه شرح را تا پایان دفتر ششم، استاد دکتر شهیدی به عهده گرفته اند. جلد ششم، اختصاص به شرح دفتر پنجم دارد و دربردارنده مطالبى همچون پاک كردن آب همه پليدى‌ها را؛ عطاى حق متوقف بر قابليت نيست؛ قصه اياز؛ قصه حيله روباه براى كشيدن الاغ به‌سوى شير و... است.

داستانی که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته، یکی از قصه‌های بسیار شیرین ادبیات پارسی است که مانند سایر داستان‌های زبان پارسی مشحون از نکات لطیف و حکیمانه و مضامین عارفانه و اخلاقی است که مولانا به سبکی شیوا و روشی زیبا بیان می‌کند. همان‌طور که مولانا در سراسر مثنوی بی‌همتای خود هر قصه و مضمونی را وسیله بیان افکار بلند خود قرار می‌دهد، در قالب این داستان هم به طرزی دلکش و ماهرانه به تجزیه و تحلیل مباحث عرفانی می‌پردازد و به‌ویژه در بیان مقام فنا که مقصد سالکان طریقت باشد، داد سخن می‌دهد. متن اساس کتاب مثنوی چاپ نیکلسون بوده است و تمامی ابیات داستان با نسخه مصحح میرخانی و نسخه خطی موجود که تاریخ کتابت آن 869 هـ.ق می‌باشد، مقابله شده است. به هر یک از ابیات داستان یک شماره اختصاص داده شده که با شماره ابیات متن نسخه نیکلسون ارتباط ندارد. در این رساله ابیات داستان طوطی و بازگان به طور متوالی آمده و از ذکر و شرح ابیاتی که مربوط به این داستان نبوده، خودداری شده است.