کتابخانه مجازی ادبیات

کتاب «غنچۀ باز در شرح گلشن راز» تألیف جلال الدین علی میر ابوالفضل عنقا، عارف سلسله اویسی در قرن سیزدهم هجری شمسی است. کتاب غنچۀ باز، شرح مثنوی «گلشن راز» با موضوعیت عشق و عرفان اسلامی است. این کتاب در قالب شعری مستزاد است. این مستزاد عرفانی، با اضافه کردن واژگان بر پایان هر مصراع مثنوی «گلشن راز» نگارش شده است و در واقع قالب مثنوی گلشن راز را به قالب مستزاد تغییر داده است.

بنای سخن عرفا و اربابان معرفت و محبت بر اساس عشق است و آغاز و پایان کلام آنان به ایماء و اشاره‌ای به محبت حقیقت منزه از تعین است. عشق از عناصر عمده و اساسی بینش عرفانی است. این کتاب به بررسی و توضیح مراتب عشق و تأثیر آن در انسان می‌پردازد. نویسنده در این کتاب به بیان بخش‌هایی از مناظر سیروسلوک عملی پرداخته است. این بخش‌ها بیان مرحله به مرحله حالت‌های درونی و پیش‌آمده برای سالک طریق الی الله است.

تفسیر قرآن مبتنی بر کلام پیامبر است و نخستین مفسر قرآن که همه مفسران به کلام مبارکش استناد جسته‌اند، رسول خداست (ص). در این راستا ابوالفتوح رازی مفسر برزگ شیعی‌مذهب قرن ششم برجسته‌ترین اثر خود را، تفسیر گرانسنگ و ارجمند قرآن، در صفحاتی به فراخنای حیات جاودان بشری نگاشته است، صرف نظر از تفسیر قرآن، این مجموعه مشحون از کلمات و تعبیرات اصیل پارسی است، همچنین متن، سرشار از ذوقی حکیمانه و ادیبانه است. در این کوتاه سخن، هدف آشنایی با تفسیر چندسویه این مفسر هنرمند- و معرفی فرهنگی ارزشمند بر اساس این تفسیر شگرف است، از طریق این فرهنگ سه جلدی- دو جلد عربی به فارسی، یک جلد فارسی به عربی- به ارزش کارِ مؤلف و ظرافت او در فن تفسیر ادب، زبان‌شناسی، وجه تسمیه و پیشینه برخی الفاظ و ... آشنا می‌شویم.

در ايران باستان جشن‌هاي باشکوهي چون سده، نوروز، مهرگان، تيرگان، ارديبهشتگان و ... برگزار مي‌شده که هر يک به زماني خاص اختصاص داشته است. اين مقاله به معرفي جشن مهرگان، شيوه برگزاري و بازتاب آن در ادب پارسي مي‌پردازد. جشن مهرگان را به فريدون نسبت داده‌اند که طي پنج و شش روز برگزار مي‌شده و هر روز طبقه‌اي خاص در آن شرکت داشته‌اند. اين جشن، در نظر شاهان و حتي مردمان عادي بااهميت بوده است. مردم در اين جشن ضمن قرباني، سفره مهرگاني مي‌گشودند و به شادي و پايکوبي مي‌پرداختند.