کتابخانه مجازی ادبیات

در آیین بلند ایران باستان، برای نیرومند کردن روح و جان و ایجاد خوشی و خرمی، جشن‌های زیاد مقرر و معمول بوده که هر یک از آنها بر اساس فلسفه و حکمت قرار گرفته و دارای ادبیاتی سودمند است. بعضی از این جشن‌ها با همان شکوه و جلال دیرین هنوز هم در ایران کنونی معمول و مورد احترام است؛ مانند جشن نوروز و مهرگان و سده. در این کتاب به جشن‌های ایران باستان پرداخته شده و درباره تاریخچه و شیوه برگزاری هر کدام، مطالبی مطرح شده است.

برگزاری جشن و عید از ویژگی‌های فرهنگ همه جامعه‌ها از کهن‌ترین زمان‌ها تا به امروز است. همه ملت‌ها، اقوام، ایلات و در همه سرزمین‌ها، روزهایی از سال را جشن می‌گیرند. بررسی و شناخت جشن‌ها و آیین‌ها که در شمار فرهنگ عامه است، یکی از زمینه‌های پژوهش مردم‌شناختی است. این کتاب در سه بخش به آیین‌ها و جشن‌های کهن در ایران امروز بر اساس پژوهش مردم‌شناختی پرداخته است. در بخش اول از جشن‌ها و آیین‌های کهنی سخن رفته که گذشت روزگاران و دگرگونی‌های سیاسی و اجتماعی سده‌ها آنها را به فراموشی نسپرده و در همه قشرها و گروه‌ها و با سازگاری‌ با دگرگونی‌های فنی و صنعتی امروز برگزار می‌شود که عبارتند از: نوروز، مهرگان و یلدا. در بخش دوم به جشن‌هایی پرداخته شده که در برخی از شهرهای ایران هنوز هم برگزار می‌شود که عبارتند از: جشن تیرگان و جشن سده. گفتارهای بخش سوم شرح و گزارش سه آیین از سه کیش و مذهب زردشتی، ارمنی و شیعه است. آیین‌هایی کهن که در پیوند با ویژگی‌های جغرافیایی، تاریخی و مذهبی در سه جای کوهستانی شهرهای یزد، ماکو و کاشان برگزار می‌گردد.

تفسیر قرآن مبتنی بر کلام پیامبر است و نخستین مفسر قرآن که همه مفسران به کلام مبارکش استناد جسته‌اند، رسول خداست (ص). در این راستا ابوالفتوح رازی مفسر برزگ شیعی‌مذهب قرن ششم برجسته‌ترین اثر خود را، تفسیر گرانسنگ و ارجمند قرآن، در صفحاتی به فراخنای حیات جاودان بشری نگاشته است، صرف نظر از تفسیر قرآن، این مجموعه مشحون از کلمات و تعبیرات اصیل پارسی است، همچنین متن، سرشار از ذوقی حکیمانه و ادیبانه است. در این کوتاه سخن، هدف آشنایی با تفسیر چندسویه این مفسر هنرمند- و معرفی فرهنگی ارزشمند بر اساس این تفسیر شگرف است، از طریق این فرهنگ سه جلدی- دو جلد عربی به فارسی، یک جلد فارسی به عربی- به ارزش کارِ مؤلف و ظرافت او در فن تفسیر ادب، زبان‌شناسی، وجه تسمیه و پیشینه برخی الفاظ و ... آشنا می‌شویم.

منوچهری دامغانی چکامه‌سرای جوان‌طبع جوان‌نای قرن پنجم، ستاره‌ای درخشان در گستره ادب و ادبیات فارسی است. پرورش اندیشه و احساس او در رنگین‌کمان باطراوت طبیعت همراه با ذوق سرشار و دانش‌ورزی هنری و عقلی، او را در میان همتایان، بی‌همتا نموده است، جاندارانگاری و انتخاب الفاظ پویا همراه با خردنگرشنی در طبیعت و زندگی، شعر او را پویا، متحرک و پرجنب و جوش نموده است، نیز لطافت‌ طبع و دانستگی و خیال‌انگیزی موزون لفظ و معنی، و آراسته نمودن کلام‌ با مانندگی‌های رنگارنگ و زیباپروری‌های شعری چونان صهبای‌ عطرآگینی، دل را سرشار از مستی و خالی از اندوه می‌کند؛ همچنین او چونان عاشقی، عشق را در همه مظاهر طبیعت چون خورشید، ماه، گل، پرنده، میوه و... جاری می‌کند. علاوه بر آنکه تناسبی که او بین تمام اجزای‌ طبیعت برقرار می‌کند، الهام‌بخش وحدت در عالم کثرت است؛ همه این‌ دل‌انگیزی‌ها، ژرفایی باشکوه به کلام وی بخشیده است؛ نیز صمیمیت و صداقت کلام، شعر شاعر طبیعت‌گرای شادکام شادالحان را زیبا و تابناک‌ جلوه داده است.