کتابخانه مجازی ادبیات

...اعتماد زیاد به عقل موجب گردید که معتزله از روش فقها و محدثین دور شوند، تا آنجا که معتزله به فقها و محدثین نسبت دادند و آنان را به طعنه حشویه نامیدند و کذابشان خواندند. باری معتزله روزگاری از عقل پیروی کردند و در این نظریه افراط نمودند و همین امر خود یکی از انحرافاتشان بود و سرانجام موجب انقراض و زوالشان گردید. آن گاه مدارس کلامی دیگری روی کار آمدند و به فکر افتادند که تندرویهای معتزله را کنار زنند، تا اینکه روش متوسطی پدید آمد که عهده دار توازن میان عقل و نص گردید، لکن بیشتر مناقشات ناظر به حواشی فکر اسلامی بود نه خود عقل. میراث معتزله یعنی فکر مقدس شمردن عقل را گروهی دیگر از متفکران اسلامی یعنی فلاسفه گرفتند. فلاسفه تمایل عقلی صرف داشتند و عموما به نصوص و منقولات توجهی نمی کردند و جز در مواردی اندک ملتزم به قبول آنها نبودند و به این ترتیب می توان گفت که پایه های بنای باشکوه نهضت فلسفی اسلام را معتزله نهادند، نهضتی که به دست فلاسفه بزرک اسلامی از قبیل الکندی و فارابی و ابن سینا و ابن رشد تکمیل شد و به اوج ارتقای خود رسید. به حکم این مقدمات و به سبب اهمیت و نفوذی که معتزله در حوزه اسلامی داشتند و به خصوص به سبب روش عقلانی قابل ستایش آنها، آگاهی از افکار و احوال و آثارشان به ویژه برای طلاب علم کلام اسلامی ضروری است. نویسنده این سطور در کتاب حاضر از معتزله و فرقه های آن و آراء و افکار و آثار و احوالشان به اختصار سخن خواهد گفت....

حاصل سخنرانی‌های عباس آریانپور با موضوع نفوذ عقاید آریایی در دین یهود و مسحیت در دانشگاه‌های مختلف دانشگاه‌های خارج از کشور است که به‌صورت مختصر و کلی به نفوذ عقاید دین زرتشت و میترایی در دین یهود و مسیحیت می‌پردازد. مؤلف این نوشته مختصر را ر چهار بخش تنظیم کرده است: بخش اول به مهاجرت اقوام آریایی اختصاص دارد، بخش دوم کتاب به معرفی دین زرتشت و عقاید آن می‌پردازد. بخش بعدی، به نفوذ عقاید دین زرتشت در دین یهود و مسیحیت می‌پردازد. از جمله عقایدی که مؤلف معتقد است یهودیان و به تبع آن در قرن‌های بعدی مسیحیان از عقاید دین زرتشت و دین میترایی گرفته‌اند، بدین شرح است: سلسله مراتب فرشتگان، تثلیث، بهشت و دوزخ و اعتقاد به روز رستاخیز، عقیده نجات‌دهنده، داستان تولد عیسی و سروده‌های مسیحی. مؤلف در بخش پایانی به‌صورت مختصر به مقایسه میان گفته‌ها و نوشته‌های زرتشت و دین یهود و مسیحیت می‌پردازد

به منظور شناساندن نقش هنر اصفهان در تمدن جهان و نشان دادن آثار هنری مختلفی که در موزه‌های گوناگون جهان و مجموعه‌های خصوصی افراد نگه‌داری می‌شود، کتاب «شاه عباس و هنرهای اصفهان» نوشته آنتونی ولش ترجمه شده است. در ادامه دو نوشته آموزنده و زیبای زنده‌یاد محیط طباطبایی و دکتر اسلامی ندوشن آورده شده که درباره سهم اصفهان در فرهنگ جهان و بهار در اصفهان است. در پایان نیز با استفاده از جزواتی که اداره کل باستان‌شناسی و فرهنگ عامه درباره آثار تاریخی اصفهان منتشر کرده بود، شرح مختصری درباره یکایک آثار تاریخی اصفهان تهیه و به آخر کتاب افزوده شده است.

این کتاب دربرگیرنده گزیده‌ای از اشعار شیخ سعدی و خواجه حافظ شیرازی به انتخاب ناصرالدین شاه و با خط زیبای میرزا رضای کلهر است که در سال 1289 به نام «منتخب السلطان» به چاپ رسیده است. این اثر زیبا بعد از گذشت 120 سال در سال 1368 به اهتمام کتابخانه مستوفی و با مقدمه زنده‌یاد محیط طباطبایی به صورت عکس‌برداری انتشار یافته است. ض