ابن يمين فريومدي يکي از شاعران دوره مغول بشمار مي‌رود، دوره‌اي که در آن اخلاق اجتماعي و پايه‌هاي فکري و فرهنگي مردم رو به انحطاط و فساد گذاشت. اگر چه آشفتگي‌هاي سياسي اجتماعي و سقوط اخلاق اجتماعي و ارزش‌هاي انساني در سرزمين‌هاي مغلوب شده در اين دوره موجب بوجود آمدن روحيه تسليم و جبرگرايي در ميان عامه مردم جامعه شد، اما در جوان مردان و برخي از شاعران آزاده پارسي زبان، موجب دميده‌شدن روح ستم ستيزي و قوت گرفتن ادبيات انتقادي شد. هر يک از شاعران آزادانديش اين دوره با توجه به جو حاکم در جامعه و عصر خويش، روشي خاص را براي مبارزه با رذايل اخلاقي و اجتماعي بوجود آمده در ميان مردم، اوضاع نابسامان سياسي و اجتماعي و نيز بي‌عدالتي‌هاي حاکمان و دست نشاندگان آن‌ها برگزيدند. ابن يمين نيز با اين که به گونه‌اي گسترده و افراطي به مدح و ستايش اميران و وزيران پرداخته است، از نقد عمل کرد آنها و نيز نقد اخلاق اجتماعي و اوضاع جامعه غافل نمانده است. گرچه انتقادات او نسبت به برخي از شاعران و سخن پردازان هم عصرش هم چون سعدي و سيف فرغاني بسيار ملايم‌تر و دون پايه‌تر است، اما هر جا که فرصتي دست داده افراد مختلف جامعه، از جمله صاحبان مناصب و موقعيت‌هاي اجتماعي و نيز مردم عامه را مورد نقد و نکوهش قرار داده است که در اين مقال به آسيب‌شناسي اخلاقي و اجتماعي در ديوان اشعار ابن يمين پراخته مي‌شود.

منابع مشابه بیشتر ...

5f874c9fc4134.jpg

سیر هنر و عرفان در ایران (جلد دوم)

صادق خلخالی

نویسنده با استفاده از متون و منابع متعدد تاثیر هنر و عرفان را در تاریخ ایران بررسی کرده است

5f87498a4358d.jpg

سیر هنر و عرفان در ایران (جلد اول)

صادق خلخالی

نویسنده با استفاده از متون و منابع متعدد تاثیر هنر و عرفان در تاریخ ایران را در دو جلد بررسی کرده است

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5654885b8ffb2.PNG

ابعاد مختلف نقد اجتماعي در ديوان سيف الدين محمد فرغاني

زینب هادی

همان‌گونه که از عنوان مقاله برمي‌آيد، در اين مقاله جنبه‌هاي مختلف نقد اجتماعي در ديوان سيف الدين محمد فرغاني بررسي شده است. سيف الدين محمد را مي‌توان سياسي‌ترين و اجتماعي‌ترين شاعر دوره مغول ناميد، چرا که او شاعري درد آشناست که به دور از وابستگي‌هاي درباري و تعلقات دنيوي، ناهنجاري‌هاي اخلاقي ـ اجتماعي را که گريبان‌گير مردم و جامعه آن روزگار شده بود و نيز معضلات سياسي ـ اجتماعي به وجود آمده در سرزمينش را مورد نقد و نکوهش قرار داده است، بلکه با لحني تند و گزنده و جسارت و شهامتي درخور ستايش، صاحبان مناصب و موقعيت‌هاي سياسي و اجتماعي در جامعه، از حاکم گرفته تا درويش را زير ذره بين خود قرار داده و به نقد عملکرد و شيوه آنها پرداخته است.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران پژوهش‌ها/نقد و نظریه ادبی
مقاله