کتابخانه مجازی ادبیات

در مقاله حاضر، در چارچوب برنامه کمينه‌گرا و بر پايه نظريه گروه فعلي لايه‌اي، جايگاه رو‌ساختي فعل اصلي را در زبان فارسي بررسي مي‌کنيم. بدين منظور، نخست درباره ترتيب کلمه‌ها در اين زبان و ساخت دروني گروه فعلي سخن مي‌گوييم، سپس جايگاه هسته گروه زمان فارسي را بررسي مي‌کنيم و بر اساس آموزه‌هاي نظري و شواهد تجربي، نشان مي‌دهيم که در اين زبان، زمان در شمار مقوله‌هاي گروهي هسته پايان قرار دارد، آن گاه از چگونگي نشان‌گذاري عنصر زمان بر فعل اصلي سخن مي‌گوييم و پيشنهاد مي‌کنيم در اين فرايند، فعل اصلي از درون گروه فعلي کوچک خارج شود و به هسته گروه زمان و در صورت وجود داشتن فعل کمکي «بودن» در ساختار جمله، به هسته گروه نمود کامل، پيوسته شود، به گفته دقيق‌تر، برمبناي اين تحليل، مشخصه تصريف فعل اصلي در فارسي ـ مانند زبان فرانسه و برخلاف انگليسي ـ قوي است و در روند بازبيني خود، سبب ارتقاي اين فعل به گره بازبيني‌کننده مي‌شود. جايگاه قيدهاي گروه فعلي، حذف گروه فعلي، ساخت پرسش تاييدي، و تعامل زمان با نمود کامل، شواهدي براي تاييد اين فرضيه فراهم مي‌آورند.

در مقاله حاضر، در چارچوب برنامه کمينه‌گرا و بر پايه نظريه گروه فعلي لايه‌اي، جايگاه رو‌ساختي فعل اصلي را در زبان فارسي بررسي مي‌کنيم. بدين منظور، نخست درباره ترتيب کلمه‌ها در اين زبان و ساخت دروني گروه فعلي سخن مي‌گوييم، سپس جايگاه هسته گروه زمان فارسي را بررسي مي‌کنيم و بر اساس آموزه‌هاي نظري و شواهد تجربي، نشان مي‌دهيم که در اين زبان، زمان در شمار مقوله‌هاي گروهي هسته پايان قرار دارد، آن گاه از چگونگي نشان‌گذاري عنصر زمان بر فعل اصلي سخن مي‌گوييم و پيشنهاد مي‌کنيم در اين فرايند، فعل اصلي از درون گروه فعلي کوچک خارج شود و به هسته گروه زمان و در صورت وجود داشتن فعل کمکي «بودن» در ساختار جمله، به هسته گروه نمود کامل، پيوسته شود، به گفته دقيق‌تر، برمبناي اين تحليل، مشخصه تصريف فعل اصلي در فارسي ـ مانند زبان فرانسه و برخلاف انگليسي ـ قوي است و در روند بازبيني خود، سبب ارتقاي اين فعل به گره بازبيني‌کننده مي‌شود. جايگاه قيدهاي گروه فعلي، حذف گروه فعلي، ساخت پرسش تاييدي، و تعامل زمان با نمود کامل، شواهدي براي تاييد اين فرضيه فراهم مي‌آورند.