کتابخانه مجازی ادبیات

موضوع کتاب بدایه العربیه دوره صرف و نحو زبان عربی برای سال اول دبیرستانهاست که مطابق برنامه جدید وزارت فرهنگ در سال 1334 توسط محمدتقی کمال تالیف شده است

سهیل محسن افنان را جز از طریق آثارش نمی‌شناسیم. وی علاوه بر تدوین واژه نامه فلسفی و نگارش کتاب‌های پیدایش اصطلاحات فلسفی در عربی و فارسی و ابن سینا: زندگی و آثار او، ترجمه فارسی دو اثراز یونانی نخست درباره هنر شعر ارسطو و سپس ایرانیان آسخیلوس را نیز در آثار خود دارد. افنان در کتاب حاضر ( پیدایش اصطلاحات فلسفی در عربی و فارسی ) در پی آن است که سیر پیدایش و تحول اصطلاحات فلسفی در زبانهای فارسی و عربی را نشان دهد. وی برای نیل به این مقصود به بررسی تاریخ تحول و تطور زبان علمی عربی و فارسی از طریق مطالعه آثار ادبی این دو زبان، نخستین ترجمه ها از متون یونانی و نیز مکتوبات علمی در زمینه های فلسفه، عرفان، کلام، منطق و حتی پزشکی و ریاضی می پردازد. افنان که نثر عربی را بر دو قسم دینی و غیر دینی می داند، بر آن است که منشاء زبان و اصطلاحات فلسفی باید نثر غیر دینی باشد. وی نشان می دهد که بسیاری از اصطلاحات فلسفی که توسط مترجمان آثار یونانی بکار برده شد، نخست در آثار نویسندگان نثر غیر دینی چون عبدالحمید و ابن مقنع دیده می شود. به عقیده افنان مترجمان اگرچه به لحاظ زبان و واژگان متأثر از ادبیات غیر دینی بودند، اما از نظر فن ترجمه، روش‌های مترجمان آرامی در ترجمه متون یونانی به سریانی را برگزیدند. او بر باور است که زبان فارسی در راه ساختن زبان و اصطلاحات فلسفی مسیری متفاوت از عربی پیموده است. در زبان فارسی اگرچه در قیاس با عربی فعالیت کمتری نسبت به ترجمه از یونانی صورت گرفته است، اما این زبان بر خلاف عربی از تمام امکانات زبانهای هندی – اروپایی در جعل ترکیبات و انتقال مفاهیم انتزاعی یونانی برخوردار است. وی اصطلاحات فارسی ابن سینا در دانشنامه علائی را نمونه ای ارزشمند از این توانایی زبان فارسی می داند.

تا آنجایی که می‌دانیم تاکنون کتابی که موضوع زندگینامه ها و سیر (سیره ها) را در ادبیات عرب بررسی کرده باشد تالیف نشده است. علی رغم اهمیت موضوع و شدت بستگی آن با پیشرفت تدوین تاریخ اسلامی که از زمان تدوین مغازی و سیر آغاز و با تالیف سیره پیامبر و کتب طبقات ادامه یافته و از شرح حال هیچ صاحب علم، فن، یا پیشه ای باز نمانده است، و اکنون به جایی رسیده که می توان میراث ادبی اعراب را در این باب غنی تر و و سیعتر از میراث غرب شمرد. در واقع اعراب و مسلمانان به نگارش زندگینامه های بزرگان و دانشمندان توجه بسیار داشتند و برای پیشرفت این هنر فعالیت بسیار کردند، و در طبقه بندی و ترتیب آنها تنوع بسیار به کار بردند که خواننده شرح آن را در این کتاب خواهد خواند. ادبیات عرب از نگارش سیر که خود نوعی زندگینامه اما مفصل و جداگانه است نیز غافل نماند که از ان جمله اند "سیره ابن طولون" اثر بلوی و "سیره صلاح الدین ایوبی" اثر ابن شداد. عصر حاضر در برابر این هنر که در ادبیات عرب قدیمترین مکان را دارد، بدون واکنش نماند و زندگینامه نویسان معاصر تحت تاثیر روشهای غربی، از نظر تجزیه و تحلیل شخصیتها و بیان تاثیر عوامل روحی و اجتماعی در آنها، به این هنر رنگ و جلوه ای دیگر بخشیدند. زندگینامه نویسان با مطالعه شرایط زمانی و اجتماعی صاحبان ترجمه از نظر میزان تطبیق آنان با محیط خود و همچنین با مقابله روایات برای روشن شدن حقیقت، و با درنظر گرفتن سبک نگارش و شیوه بیان مطالب به صورتی که بتواند تصویری واقعی از حقایق ارائه دهد به تالیف زندگینامه ها پرداختند...

ابومسلم خراسانی در تاریخ اسلام و ایران چهره‌ای بی‌مانند است. بنیادگذار حکومتی است و درهم‌کوبنده حکومتی و درباره او گفته‌اند که در ردیف اردشیر بابکان و اسکندر است. گرچه ابومسلم مردی دلیر و هوشتار بوده است، اما این همه پیروزی‌ها را تنها از راه دلیری خویش به دست نیاورده است. بیش از هر چیز وضع اجتماعی و فشار حکومت عرب بر مردم و به ویژه ایرانیان این موفقیت را برای او فراهم کرده بود که مردم از هر سوی به سایه درفش او پناه برند و با او هم‌صدا و همگام شوند. در این کتاب طرحی کلی از زندگی و شخصیت او آمده است. مطالب این کتاب تقریبا همه از متون اصلی و درست تاریخ برگرفته شده است.