پيدايي آهن در اواخر هزاره دوم پيش از ميلاد بر جنبههاي گوناگون زندگي قوم ايراني تاثير گذارد. بازنمود اين امر را ميتوان در آيينها و نبردهاي ايشان مشاهده کرد. اين مقاله به کشف آهن و بررسي تاثير اين رويداد در روايات اساطيري ايراني ميپردازد. نخست از ميزان نفوذ آهن در اساطير هر دوره و چرايي آن گفتگو ميشود. در همين راستا، ابتدا گاهان به عنوان کهنترين متن ديني ايراني بررسي و سپس به متون اوستايي متاخر و روايات دوره ميانه و اسلامي پرداخته ميشود. در ادامه بر اساس جهانبيني ايراني باستان، نقش انسان و آفريدگان هرمزدي در دو حوزه اخلاق و اختيار و سازندگي جهان براي مقابله با اهريمن، با تکيه بر روايات اساطيري و تاريخي تبيين ميگردد.
مانی و مانویت: این دو کلمه هرگز نتوانستهاند از ملعنتی که از آغاز بر آنها بار شده رهایی یابند، با وجود کارهای نادری که کوشیدهاند واقعیت تاریخی را روشن کنند، هرگز یک دادرسی عمومی برای اعاده حیثیت به این انسانها و آیینشان صورت نگرفته است. این کتاب، پژوهشی است ممتاز از استاد و محقق برجسته فرانسوی که چشم دل را به تمامی بر اسطوره مانی برمیگشاید و این آیین ایران باستان و گردش و گسترش آن را در دیارهای دیگر آنطور که باید و شاید معرفی میکند.
هدف نویسنده از جمع آوری مجموعه مقالات این است که معتقد است: ترجمههای فارسی آقای ابراهیم پورداود- استاد اوستاشناسی در دانشگاه تهران- از جزوات اوستا، ترجمه واقعی اوستا نیست و از ترجمههای اروپایی کتاب اختلاف فراوان دارد و این اختلافات به حدی است که نه تنها در عقاید و افکار زرتشت و قسمت عمده از مسائل اجتماعی ایران باستان را دیگرگون ساخته، بلکه بر اثر آن اکثر محققان کشور و دانشجویان ادبیات دانشگاه تهران گرفتار اشتباه شده اند. بعد از انتشار کامل کتاب نگارنده در مورد ترجمه های دست خورده اوستا، بعضی دوستان ایشان از جمله آقای سعید نفیسی در مجله راهنمای کتاب از ایشان جانبداری کردند و مقالاتی انتشار دادند و چون این مقالات به صورت پراکنده درج شده بود، نگارنده مفید و مقتضی دیدند که این مقالات را در یک مجموعه گردآوری کنند. این کتاب مجموعه مقالاتی است در مورد زرتشت و پاسخ این مقالات نوشته موسی جوان که در سال 1343 به چاپ رسیده است