استفاده از عناصر و روايت داستاني در قالب‌هاي کوتاه شعري چون رباعي، بسيار مشکل است اما از ميان دو هزار رباعي منسوب به مولانا، دويست رباعي (10%) داراي طرح داستاني است. به نظر مي‌رسد دليل اصلي استفاده از طرح داستاني، تلاش براي نزديکترکردن مفاهيم غامض عرفاني به ذهن مخاطب خاص يا عام است. تحليل داستاني رباعيات، مي‌تواند کمکي موثر در کشف اسرار و مشکلات اين اشعار کند و باعث توجه بيشتر به اين بخش از اشعار مولانا شود که کمتر مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است. شاعر در مقام شخصيت منفي اين رباعيات، سعي مي‌کند واقعه ديدار با يار را که از ديدگاه عرفاني غير قابل بيان است، به قيدگفتار و گزارش درآورد. به همين دليل از زاويه ديد اول شخص مفرد در اغلب اين رباعيات استفاده شده است و اين رباعيات مرز ميان شعر و حکايت سنتي هستند. تحليل اين رباعيات به دليل فضاي سورئاليستي حاکم بر آنها، بسيار مشکل است و در اين تحقيق عناصر داستاني چون زاويه ديد، طرح، گفتگو، شخصيت‌پردازي و فضا به صورت جداگانه، تحليل و بررسي مي‌شود.

منابع مشابه بیشتر ...

655b4c8867321.jpg

از سایه تا نشان

سیدجعفر حمیدی

مجموعه اشعار از سایه تا نشان مجموعه رباعیات و دوبیتی، سروده جعفر حمیدی است که در سال 1360 توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.

65438c18b52da.jpg

شرح رباعیات خیام (از روی نسخه خطی شارح)

عباس کیوان قزوینی

رباعيات خيام مجموعه شعرهاي عمر خيام در قالب رباعي است كه در سده‌هاي پنجم و ششم هجري به زبان فارسي سروده شده‌اند و عمدتاً بيانگر ديدگاه‌هاي فلسفي او مي‌باشند. به دليل آن‌كه اين اشعار از منابع گوناگوني گردآوري شده‌اند، در صحت بعضي از آن‌ها نظر يكساني وجود ندارد. با اين حال مضمون رباعيات خيام را به طور كلي مي‌توان به پنج بخش تقسيم كرد: ۱. رازهاي جهان هستي؛ ۲. ناگزيري‌هاي زندگاني (سرنوشت، بي‌وفايي دنيا، مرگ و خاك و گِل ما)؛ ۳. پرسش‌ها؛ ۴. چگونگي زندگاني اجتماعي؛ ۵. دَم‌هاي خوش زندگاني؛ ...مرحوم كيوان قزويني شرح عرفاني مبسوطي بر رباعيات خيام نگاشته و ساحت او ر از آلودگي دنياپرستان پاك گردانيده است. در اين كتاب چهارصد رباعي خيام با شواهد و امثله فارسي و عربي, به گونه‌اي مفصل شرح داده شده است